Δέκα χρόνια σε δέκα σελίδες

• Υπεύθυνος: Επιμέλεια: ΦΩΤΗΣ ΑΠΕΡΓΗΣ, ΕΥΑΝΝΑ ΒΕΝΑΡΔΟΥ, ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ, ΕΦΗ ΜΑΡΙΝΟΥ, ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ, ΠΑΡΗ ΣΠΙΝΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Επτά, Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2009

Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα -με τους πολέμους της, τα τεχνολογικά της επιτεύγματα και την παγκόσμια οικονομική ύφεση- οδεύει προς το τέλος της. Τι μας κληροδότησε στο πεδίο του πολιτισμού; Πώς αφουγκράστηκε η τέχνη τις εξελίξεις και τι τάσεις σημειώθηκαν στα μέρη μας;

Το «7» ετοίμασε ένα αφιέρωμα στα έργα υποδομής, στις αλλαγές στον χάρτη της ψυχαγωγίας και της διασκέδασης, στις ταινίες, τις μουσικές και τα βιβλία που μας σημάδεψαν, στους νέους που ξεχώρισαν, στις επιτυχίες που  μας ξάφνιασαν ευχάριστα. Κι ένα πανόραμα ταυτόχρονα της εγχώριας καλλιτεχνικής σκηνής, που, σε πείσμα της κρατικής αδιαφορίας και σκανδάλων τύπου Ζαχοπουλιάδας,  δεν έπαψε να πειραματίζεται και  να δημιουργεί.

• Οταν το θέατρο εκπλήσσει

Πολλές οι νέες τάσεις στο θέατρο: εκτός από το bar theater που απλώνεται στα μπαράκια του ιστορικού κέντρου και όχι μόνον, οι περφόρμανς, οι ιντεράκτιβ παραστάσεις προσελκύουν το κοινό, ζητώντας τη συμμετοχή του, σε εναλλακτικούς αλλά και συμβατικούς χώρους (πάνω από δέκα χρόνια το «Σεσουάρ για δολοφόνους» στο θέατρο «Αποθήκη»). Ακολουθώντας το δρόμο που χάραξε το θέατρο του Μιχαήλ Μαρμαρινού πληθαίνουν οι παραστάσεις «χωρίς έργο», που βασίζονται στους αυτοσχεδιασμούς των ηθοποιών. Θέση στη σκηνή βρήκαν από μυθιστορήματα μέχρι ποίηση και από φιλοσοφικά κείμενα μέχρι βιογραφίες επιστημόνων.

Οι θεατρικοί μονόλογοι έγιναν θεσμός. Το μιούζικαλ επανήλθε με υπερπαραγωγές όπως το εμπορικότατο «Κλουβί με τις τρελές». Ομως από την άλλη, δεκάδες ανέστιοι, πειραματικοί θίασοι αξιοποιούν ευρηματικά αυλές, εγκαταλειμμένα κτίρια και δημοτικές αγορές, λεωφορεία και συνεργεία αυτοκινήτων. Κατά τα άλλα, τέλος εποχής για το Θέατρο Τέχνης, τέλος οριστικό για το «Εμπρός» και το «Αμόρε», με τους συντελεστές του να μετακομίζουν μαζί με τον Γιάννη Χουβαρδά στο Εθνικό Θέατρο. Το τελευταίο είχε ήδη αποκτήσει αληθινή Πειραματική Σκηνή, με τον κατά Λιβαθηνό «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι να σπάει ταμεία.

Σε σουπερμάρκετ στο χώρο του θεάματος εξελίχτηκε η «Ελληνική Θεαμάτων», με μια ντουζίνα εμπορικά θέατρα, ανακυκλώνοντας συγγραφείς, σκηνοθέτες και ηθοποιούς. Η εταιρεία δεν φείδεται χρημάτων για υπερπαραγωγές, με βαρύ πυροβολικό τον Σταμάτη Φασουλή και ποιοτικό άλλοθι τον Θωμά Μοσχόπουλο.

Το συγγραφικό δίδυμο των Ρέππα-Παπαθανασίου έγινε ο βασικός τροφοδότης της ελληνικής κωμωδίας στην εταιρεία παραγωγής «Ελληνική Θεαμάτων». Εξαίρεση -κι ευχάριστη έκπληξη- αποτέλεσε το πολιτικοκοινωνικό έργο τους «Ο Εβρος απέναντι» στην πολύ καλή σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη.

• Εκδοτική έκρηξη

Στο χώρο του βιβλίου η δεκαετία ξεκίνησε με τη συλλογική φαντασίωση ότι η λογοτεχνία μας θα λάμψει διεθνώς, επειδή η Ελλάδα ήταν η τιμώμενη χώρα στην έκθεση της Φραγκφούρτης του 2001 κι ολοκληρώθηκε μέσα σ’ ένα τοπίο εκδοτικού πληθωρισμού, με έντονα τα σημάδια της εμπορευματοποίησης και με κυρίαρχη την έγνοια για μπεστ-σέλερ.

Πλάι στα παραδοσιακά χαρτο-βιβλιοπωλεία προστέθηκαν εκείνα των αλυσίδων και των σουπερμάρκετ και η παραγωγή σχεδόν διπλασιάστηκε φτάνοντας μια ανάσα πριν από τους 10.000 τίτλους. Κι ενώ η αγορά μεγάλωσε παραμένοντας κατακερματισμένη, καμιά εγχώρια έρευνα δεν ανέτρεψε την «ετυμηγορία» του Ευρωβαρόμετρου ότι ένας στους δύο Ελληνες δεν διαβάζει ούτε ένα βιβλίο το χρόνο.

Στο λογοτεχνικό πεδίο, είδη που κάποτε περιφρονούνταν νομιμοποιήθηκαν: το αστυνομικό μυθιστόρημα συνδέθηκε με τον κοινωνικό προβληματισμό, το ιστορικό γνώρισε ακόμα μεγαλύτερες δόξες, και πολλαπλασιάστηκαν τα βιβλία που αναφέρονται σε υπαρκτούς ήρωες ή βασίζονται σε αληθινές ιστορίες.

• Πίσω ολοταχώς

Ο παλιός ελληνικός κινηματογράφος μετακόμισε στο θέατρο, ζωντάνεψαν τα φαντάσματα της Βιουγιουκλάκη, της Βασιλειάδου και του Χατζηχρήστου, η δισκογραφία αναζήτησε στις διασκευές μια σανίδα σωτηρίας, ασπρόμαυρα σίριαλ της κρατικής τηλεόρασης μοιράστηκαν σε προσφορές, λαϊκά τραγούδια της δεκαετίας του ’60 και του ’70 στήριξαν ουκ ολίγα τηλεοπτικά γλέντια.

Το παρελθόν δεν είναι μόνο αγαπησιάρικο, είναι και δοκιμασμένο. Σε καιρούς οικονομικής ύφεσης, τα περιθώρια για ρίσκα είναι μετρημένα.

• Αληθινές ιστορίες

Κλισέ, αλλά όντως η πραγματικότητα ξεπερνά και την πιο τρελή φαντασία.

Κι επειδή και το αρχαιοελληνικό μας παρελθόν και το ταραχώδες μας παρόν προσφέρεται για κινηματογραφική αξιοποίηση, και τι δεν είδαμε αυτήν τη δεκαετία: από την «Τροία» που συζητήθηκε για τις ιστορικές της ανακρίβειες, μέχρι τον γκέι «Μέγα Αλέξανδρο», την μεγαλύτερη ίσως αποτυχία του Ολιβερ Στόουν, που εμπνεύστηκε και από την 11η Σεπτεμβρίου («Δίδυμοι πύργοι») και από τον Τζορτζ Μπους («W»). Είδαμε πολλά ακόμα: από το «Σύμπλεγμα Μπάαντερ Μάινχοφ», μέχρι ταινίες για τον Χίτλερ, τον Αντρεότι, τον Νίξον και την Ελισάβετ.

Και βέβαια τον «Ελ Γκρέκο», διά χειρός του Γιάννη Σμαραγδή που απέδειξε πως, εκτός από την κωμωδία, «πουλάνε» και τα εθνικά μας θέματα…

• Χ large

Στο χώρο της ψυχαγωγίας και της τεχνολογίας όπως φαίνεται το μέγεθος μετράει. Από τα μούλτιπλεξ των Village όπου προβάλλεται ταυτόχρονα η εβδομαδιαία κινηματογραφική παραγωγή, ώς το Μπάντμιντον, το μοναδικό πρώην ολυμπιακό ακίνητο που αξιοποιήθηκε συστηματικά, στο ρυθμό των μιούζικαλ. Από τις καθιερωμένες αλυσίδες βιβλιοπωλείων όπως οι Παπασωτηρίου και Ιανός, που φιλοξενούν πληθώρα εκδηλώσεων, τα πολυκαταστήματα της Fnac και τα Public με τμήματα εκδόσεων, cd, τεχνολογίας, ώς τα πολυσυλλεκτικά Metropolis. Πολλά από αυτά βρίσκονται συγκεντρωμένα στο The Mall, στον extra large ναό της μαζικής κατανάλωσης και διασκέδασης των νέων.

• Νεοσυντηρητισμός

Κατάσχεση των αντιτύπων του «Μν» του Μίμη Ανδρουλάκη. Δίωξη των εκδοτών του «βλάσφημου» κόμικ «Η ζωή του Ιησού» του Αυστριακού Γκ. Χάρντερερ. Αποκαθήλωση του τολμηρού έργου του Τιερί ντε Κορντιέ από την έκθεση Outlook. Βίαιη αφαίρεση βίντεο της Εύας Στεφανή από την Art Athina. Απόπειρα εξοβελισμού από τις σχολικές βιβλιοθήκες «πορνογραφικού» μυθιστορήματος της Ερσης Σωτηροπούλου. Ποιος είπε ότι η ελευθερία της τέχνης είναι θέμα που έχει λυθεί;

• 6 Δεκ | Επτά |
  Σταρ και αντιστάρ
• 6 Δεκ | Επτά |
  Καλορίζικα!
• 6 Δεκ | Επτά |
  Ηρθαν για να μείνουν
• 6 Δεκ | Επτά |
  Στην πρίζα
• 6 Δεκ | Επτά
  Τι καινούριο ζήσαμε
• 6 Δεκ | Επτά
  Ιστορία έρωτα και εξουσίας
• 6 Δεκ | Επτά
  Ο Ρομπέν των παιδιών
• 6 Δεκ | Επτά | 1 εικόνα
  Δέκα χρόνια σε δέκα σελίδες
• 6 Δεκ | Επτά
  Επιτυχίες που χαρήκαμε
• 6 Δεκ | Επτά |
  Salsa: μάθημα πρώτον
• 6 Δεκ | Επτά
  Ο νόμος του ενστίκτου
• 6 Δεκ | Επτά
  Το κοκτέιλ του κυκεώνα
• 6 Δεκ | Επτά
  Κομμάτια και αποσπάσματα
• 6 Δεκ | Επτά
  Στην κοινωνία της ζούγκλας

 

Ουρές για το μουσείο, πραγματικές και ψηφιακές

• Πέντε η ώρα στο νέο Μουσείο Ακροπόλεως χθες, την πρώτη «κανονική» ημέρα του από τα λαμπρά θυρανοίξια του Σαββάτου -έως προχθές μπορούσαν να το επισκεφτούν μονάχα όσοι είχαν κλείσει εισιτήρια μέσω της ιστοσελίδας του.

Χθεσινή εικόνα από τα εκδοτήρια. Πρώτοι σε κρατήσεις είναι οι Ελληνες, δεύτεροι οι Αμερικανοί, τρίτοι οι Βρετανοί

Και πρώτη μέρα λειτουργίας του εστιατορίου του, όπου στο εξής θα απολαμβάνουμε τον φθηνότερο καφέ της πόλης στο ωραιότερο σημείο της. Μια μικρή ουρά ήταν σχηματισμένη στην είσοδό του. Παρ’ ότι χθες, από 8 π.μ. μέχρι 5 μ.μ., ξεπερνώντας κάθε πρόβλεψη, είχαν περάσει 9.700 άτομα από τα εκδοτήριά του (ώς τις 7.15 μ.μ. τα εισιτήρια είχαν φτάσει τα 11.500, ενώ μέσω e-ticketing είχαν κλειστεί 1.200), η ροή στις ευρύχωρες αίθουσες ήταν εντυπωσιακά εύρυθμη. Οπως και στο μικρό καφενείο στο ισόγειο, στα πωλητήρια (που έκαναν επίσης τζίρο-ρεκόρ, με κορυφαίο στις προτιμήσεις τον κατάλογο του Μουσείου) και στο εστιατόριο.

Η Τετάρτη, άλλωστε, σύμφωνα με τους υπευθύνους, αναδεικνύεται μέσω ηλεκρονικών κρατήσεων στην πιο δημοφιλή μέρα. Δεν λείπουν οι εκπλήξεις: Πρώτοι στις κρατήσεις μέσω e-ticketing είναι οι Ελληνες, οι οποίοι ήδη από την είσοδο αναζητούν την αίθουσα των Καρυάτιδων, εντυπωσιάζονται από εκείνη με τα αρχαϊκά γλυπτά, αλλά βουρκώνουν στον τρίτο όροφο με τα γλυπτά του Παρθενώνα. Εισιτήρια έχουν ήδη κλείσει από Αλεξανδρούπολη, Θάσο, Κρήτη, Καστοριά, Ρόδο, Γιάννενα κ.α.

Με 20 ευρώ μια τετραμελής οικογένεια μπορεί ν’ απολαύσει τα κρύα πιάτα του εστιατορίου μαζί με ποτό. Στη χώρα του ακριβότερου καφέ, το εσπρέσο με την ωραιότερη θέα του κόσμου κοστίζει 1,8 ευρώ

Δεύτεροι σε κρατήσεις έρχονται -αυτή κι αν είναι έκπληξη- οι Αμερικανοί από όλες τις Πολιτείες, τρίτοι οι Βρετανοί και τέταρτοι οι Γερμανοί (θα περιμέναμε το αντίστροφο). Ακολουθούν ισοψηφήσαντες Ιταλοί και Γάλλοι, ενώ φαίνεται να σκαρφαλώνουν στη λίστα σταθερά Καναδάς, Αυστραλία, Σιγκαπούρη και Λατινική Αμερική. Πολλές είναι οι αιτήσεις για εισιτήρια από τα πανεπιστήμια όλης της υδρογείου, ενώ στο site έχουν σερφάρει και χώρες… απρόβλεπτες: Αφγανιστάν, Καζακστάν, νησιά Μαν, Ισλανδία και Ιράν. Ενα ακόμη ρεκόρ του Μουσείου της Ακρόπολης, ο αριθμός των εισιτηρίων που είχαν έως χθες το πρωί πωληθεί μέσω e-ticketing: 25 χιλιάδες!

Ρεκόρ τιμών και στο εστιατόριό του, που άνοιξε ήρεμα παρουσία του υπουργού Πολιτισμού. Στο σημείο της πόλης με τη συγκλονιστικότερη θέα, το κοινό θα απολαμβάνει τον φθηνότερο καφέ και φαγητό. «Είδατε τις τιμές μας;», ρωτούσε ο Αντώνης Σαμαράς. «Θα δημιουργήσουν κατάσταση και στη γύρω περιοχή». «Είναι η απάντηση στους κερδοσκόπους της», προσέθεταν άνθρωποι του υπουργείου. «Η λογική του Μουσείου είναι να είναι προσιτό σε όλους του Ελληνες πολίτες, να αισθάνονται σ’ αυτό σαν στο σπίτι τους».

Τα πειστήρια: η μπίρα έχει 1,7 ευρώ, το αναψυκτικό και το ποτήρι κρασί 2 ευρώ. Ασυναγώνιστη στη χώρα του ακριβότερου καφέ και η τιμή των ροφημάτων: ο εσπρέσο 1,8 ευρώ, ο καπουτσίνο 2 και ο φρέντο 2,2 ευρώ.

Μια τετραμελής οικογένεια με 20 ευρώ μπορεί να απολαύσει τα κρύα πιάτα του εστιατορίου μαζί με ποτό. Στον κατάλογο (υπέροχα τα μινιμάλ σουπλά με την κάτοψη του Παρθενώνα) θα βρείτε εκλεκτά σάντουιτς (από 2,8 έως 3,5 ευρώ) και ελληνικά πιάτα που θα ικανοποιήσουν τον απαιτητικότερο γκουρμέ (με την υπογραφή της Σχολής Τουριστικών Επαγγελμάτων). Κοπανιστή Μυκόνου με καρπούζι (3 ευρώ), δροσερή σούπα με αγγούρι, γιαούρτι και δυόσμο (4 ευρώ), πατατοσαλάτα με αντζούγιες Καλλονής (5 ευρώ), αυγοτάραχο Αιτωλικού με αποξηραμένα σύκα (το ακριβότερο πιάτο, 9 ευρώ).

Για την ώρα, χωρίς εισιτήριο δεν μπορείτε να εισέλθετε στο εστιατόριο και το εκπληκτικό μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου, παρά μόνο στο καφέ του ισογείου (υπάρχει η υποδομή να εξυπηρετούνται 500 καθιστά άτομα). Τελικός στόχος είναι το εστιατόριο να λειτουργήσει ανεξάρτητα από το Μουσείο ώς τις 12 το βράδυ, με περισσότερα πιάτα.*

• Οι αναγνώστες της «Γκάρντιαν» ψηφίζουν υπέρ επιστροφής

Ξεκίνησε χθες ψηφοφορία στον διαδικτυακό τόπο της «Γκάρντιαν» για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα.

Ο τίτλος είναι «Ηρθε η ώρα να επιστρέψουμε τα Ελγίνεια Μάρμαρα;» Το ποσοστό που θα προκύψει, θα δώσει μια απάντηση στο εξής ερώτημα «Ο Ελληνας υπουργός Πολιτισμού υποστηρίζει ότι η δημόσια γνώμη στο Ηνωμένο Βασίλειο τάσσεται υπέρ της επιστροφής. Εχει δίκιο;» Προς το παρόν η ζυγαριά γέρνει υπέρ της επιστροφής. Χθες το βράδυ, στις 8 μ.μ., το 77,4% ήταν υπέρ. Τα νούμερα αλλάζουν κάθε 60 δευτερόλεπτα. Η ψηφοφορία είναι ανοιχτή σε όλους και θα συνεχιστεί για 5 μέρες.

• Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009

 

Μουσείο της Ακρόπολης: Λεπτομέρειες με σημασία

1 «Αυτή είναι μια από τις επιγραφές όπου κάθε χρόνο χαράσσονταν τα ποσά που δαπανούσαν για τις εργασίες στα μνημεία», τονίζουν οι ξεναγοί δείχνοντας εντοιχισμένες πλάκες.

Ομως, ας μη βιαστούμε να θαυμάσουμε την εντιμότητα και την αρχαία διαφάνεια. Ο ίδιος ο Περικλής και ο Φειδίας κατηγορήθηκαν ότι «πείραξαν» το κράμα χρυσού για το πέπλο της Αθηνάς στον Παρθενώνα. Μάλιστα, πριν καν ξεκινήσει η ανέγερση του τελευταίου έργου, ορίστηκαν τρεις βουλευτές για να ελέγχουν την εφαρμογή της μελέτης του Καλλικράτη. Και, καλού κακού, τα αφιερωματικά αγάλματα του Παρθενώνα, όπως και οι χρυσές Νίκες, ζυγίζονταν τακτικά!

2 Θέμα δεν είχε, θέμα απόκτησε την περασμένη εβδομάδα, η «κοσμική Αθήνα»: Σε ποια βραδιά ήταν καλεσμένος ο καθένας; Σ’ αυτή των διευθυντών μουσείων ή σ’ εκείνη των καλλιτεχνών; Στην ξενάγηση των διεθνών επιτροπών του τύπου ή μήπως, στη χθεσινοβραδινή, των εγκαινίων; Ολοι, βέβαια, έβαλαν λυτούς και δεμένους για μια πρόσκληση για το Σάββατο. Την ίδια στιγμή, πάντως, αν και το μουσείο «δεν είναι έργο μιας μόνο κυβέρνησης», έμειναν έξω αρκετοί υφυπουργοί και συναρμόδιοι για το έργο υπουργοί των περασμένων χρόνων.

3 Οι Καρυάτιδες στήριξαν για αιώνες την οροφή του Ερεχθείου, αλλά στηρίζονταν και οι ίδιες από αυτή. Τώρα που στέκουν μόνες, πώς θα αντιδράσουν σ’ έναν πολύ ισχυρό σεισμό; Το ίδιο το κτίριο έχει πολύ ανθεκτική κατασκευή, αλλά λέγεται ότι ο καθηγητής Στατικής του Πολυτεχνείου κ. Παν. Καρύδης πρότεινε να κατασκευαστεί κι ένα διακριτικό πλαίσιο που θα στηρίζει τις αρχαίες κόρες από την οροφή.

4 «Υπάρχουν πολλά που μπορεί να χωρίσουν έναν λαό, αλλά μόνο η προσήλωση στις σταθερές αξίες μπορεί να τον ενώσει», λέει σε κάθε ευκαιρία ο υπουργός πολιτισμού Α. Σαμαράς. Υπάρχουν και μερικά που μπορεί να χωρίσουν δύο υπουργούς. Οπως ποιος θα προβληθεί περισσότερο με την ανάδειξη μιας τέτοιας σταθερής αξίας. Στα υπουργεία Πολιτισμού και Εξωτερικών ήδη το ξέρουν.

5 Πρώτη φορά τα αγάλματα έχουν τόσο χαμηλές βάσεις, που τα φέρνουν σχεδόν στο ύψος των επισκεπτών, κι όλοι τώρα παραδέχονται ότι η επιλογή ήταν σωστή. Ετσι, άλλωστε, φαίνονται και λεπτομέρειες που πριν κανείς δεν πρόσεχε. Οπως ένα σίδερο, σαν καρφί, στο κεφάλι μερικών από τα αγάλματα. Σε τι χρησίμευε; Να στηρίξει ένα σκέπασμα, που προστάτευε τα έργα τέχνης από τις ακαθαρσίες των πουλιών που τα απειλούσαν.

6 Οχι, τα εκμαγεία των γλυπτών που αντικαθιστούν τα πραγματικά που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, δεν είναι καινούρια. Είναι κι αυτά μέρος της Ιστορίας, καθώς κατασκευάστηκαν στο Λονδίνο τον 19ο αιώνα και φέρουν τη σφραγίδα των τεχνιτών που τα φιλοτέχνησαν με πιστότητα στα αυθεντικά. Προσφέρουν έτσι το μεγαλύτερο επιχείρημα για την επιστροφή των μαρμάρων στην Αθήνα: το ενιαίο των καλλιτεχνημάτων.

7 Καλόγουστα, αλλά όχι (ακόμα τουλάχιστον) καλά εξοπλισμένα τα δύο πωλητήρια του μουσείου. Διαθέτουν μερικά βιβλία, αλλά όχι τον πλήρη κατάλογο του μουσείου. Υπάρχουν και κάποια διακοσμητικά, μαντίλια και ελάχιστα κοσμήματα.

8 Και μερικά SOS στις διατυπώσεις που πληροφορούν ηλεκτρονικώς τους μελλοντικούς επισκέπτες: Στα WC δεν πηγαίνουν καροτσάκια αλλά άνθρωποι. Συνεπώς το ότι «Το μουσείο διαθέτει τουαλέτες για αναπηρικά καροτσάκια» μάλλον αστόχησε. Οπως και το ότι όλοι «πρέπει να αφήνουν όλες οι τσάντες στο βεστιάριο».

• Φ. Α., Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 21 Ιουνίου 2009

 

Εγκαίνια με λίγους και καλούς

• Με τον Κ. Καραμανλή σε ρόλο ξεναγού και μάλιστα εν πλω, ολοκληρώνεται το μεσημέρι η επίσκεψη ξένων ηγετών και προσωπικοτήτων στην Αθήνα για τα εγκαίνια του Μουσείου της Ακρόπολης.

Αρκετοί σαλπάρουν για την Υδρα, θα γευματίσουν στο καράβι και ύστερα ο ένας μετά τον άλλο θα πάρει το δρόμο της επιστροφής.

*Τα εγκαίνια του εντυπωσιακού νέου μουσείου μπορεί να αξιοποιούνται από την κυβέρνηση και τον υπουργό Πολιτισμού Αντ. Σαμαρά, όμως παρά τους υψηλούς στόχους, οι διεθνείς παρουσίες υπήρξαν, τελικά, κατώτερες των προσδοκιών.

Μόνο ο φιλανδός πρωθυπουργός

Τι κι αν δούλεψαν στο φουλ οι διπλωματικοί μηχανισμοί και όλο το δυναμικό του υπουργείου Πολιτισμού; Μόλις ένας πρωθυπουργός από την Ευρώπη έδωσε το παρών: από τη Φιλανδία. Οι υπόλοιποι ήταν κυρίως βαλκάνιοι γείτονες…

*Εξ ου και ήταν περιορισμένες οι συναντήσεις του πρωθυπουργού χθες στο περιθώριο των εγκαινίων:

*Με τον κύπριο πρόεδρο Δ. Χριστόφια και τον πρόεδρο της Βουλγαρίας Γ. Παρβάνοφ.

*Με τον πρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης Ν. Σπίριτς.

*Και με το μέλος (απλώς) του Πολιτικού Γραφείου στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας Χ. Γκονοκιάνγκ.

*Χθες το μεσημέρι ακύρωσε την επίσκεψή του ο Ταγίπ Ερντογάν, (συνοδευόταν από τρεις υπουργούς), επικαλούμενος λόγους υγείας.

*Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το προηγούμενο διάστημα η κυβέρνηση προσδοκούσε στην έλευση τουλάχιστον 60 αρχηγών κρατών και πρωθυπουργών, τελικώς περιορίστηκαν στους 12.

*Φυσικά, ούτε λόγος για τον Ν. Σαρκοζί ή την Αγκελα Μέρκελ, η απουσία της οποίας ερμηνεύτηκε και ως άλλη μια ψηφίδα στις παγωμένες σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Βερολίνου. Αλλά και πολλοί βασιλείς μάς έριξαν απροσδόκητα «πόρτα».

Ευτυχώς, υπάρχουν και υπουργοί

*Το ίδιο και η Μισέλ Ομπάμα, σύζυγος του προέδρου των ΗΠΑ (ο οποίος είχε λάβει πρόσκληση, αλλά είχε ενημερώσει από την αρχή ότι δεν θα έρθει) και ο Βλ. Πούτιν.

*Αλλά και ο πρόεδρος της Αιγύπτου και ο πρωθυπουργός της Γαλλίας.

*Πιο πλούσια ήταν η παρουσία σε επίπεδο υπουργών Πολιτισμού, που έφτασαν τους 23: Από την Αυστρία, τη Βουλγαρία , την Ιρλανδία, την Ιταλία, την Κροατία, τη Μάλτα, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία, την Ουγγαρία, την Κύπρο και τη Ρουμανία. Το «παρών» έδωσαν επίσης οι υπουργοί Πολιτισμού από τη Ρωσία, τη Σερβία, την Αίγυπτο, την Ελβετία, την Κίνα.

*Αποστολή είχε και η Αγία Εδρα. Από το Βατικανό ήρθε ο Τζ. Ραβάσι, πρόεδρος του Συμβουλίου Πολιτισμού του ποντίφικα, ενώ το Οικουμενικό Πατριαρχείο εκπροσώπησε ο μητροπολίτης Ιωσήφ.

*Εγκαίνια πάντως χωρίς κομματική αντιπαράθεση δεν γίνονται και το Μουσείο της Ακρόπολης δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.

Ετσι, ο Β. Βενιζέλος σημείωσε ότι το οικουμενικό όνειρο της Μελίνας πραγματοποιήθηκε, ενώ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σ. Χατζηγάκης απάντησε ότι το έργο ολοκληρώθηκε επί της Ν.Δ. και πρώτος απ’ όλους ο Κωνσταντίνος Καραμανλής οραματίστηκε την επιστροφή των γλυπτών. Για να ακολουθήσουν, βεβαίως, πράσινοι μύδροι για «μικροκομματικές ανακρίβειες, ιστορική μικροψυχία και πολιτιστικό έλλειμμα». Ζήτω!

• Του ΠΑΣΧΑΛΗ ΚΟΡΩΝΑΙΟΥ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 21 Ιουνίου 2009

 

Πέντε κυρίες σε πρώτο πλάνο

• Είναι οι μόνες γυναίκες που θέλεις να γυρίσεις για να τις ξαναδείς κι ας έχουν ηλικία χιλιάδων χρόνων!

Είναι οι ξακουστές 5 Καρυάτιδες, η ελεύθερη τοποθέτηση των οποίων στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης επιτρέπει, πλέον, στον επισκέπτη να θαυμάσει κάθε πλευρά τους.

Αν και φορούν ίδιους χιτώνες, οι πτυχώσεις τους είναι διαφορετικές, παρατηρεί κανείς. Και παρότι τα μαλλιά τους είναι δεμένα με τον ίδιο τρόπο, κάθε κοτσίδα είναι αλλιώτικη από την άλλη. Είναι, πάντως, απαραίτητα χοντρή, για να ενισχύει το λαιμό του γλυπτού, αφού κάθε αρχαία κόρη χρησίμευε όχι μόνο ως στολίδι, αλλά και ως στήριγμα του Ερεχθείου.

Δικαιώνεται έτσι η επισήμανση του καθηγητή Δημήτρη Παντερμαλή: «Εκτός από τα εκθέματα που βλέπουμε πρώτη φορά, υπάρχουν και πολλά άλλα τα οποία αν και γνωστά, παρουσιάζονται έτσι, ώστε είναι σα να τα ανακαλύπτουμε τώρα». Να μερικά από αυτά που αξίζουν προσοχή:

*Αμέσως μόλις ακυρώσει το εισιτήριό του, τον επισκέπτη υποδέχονται στα βάθρα τους οι δυο πήλινες φτερωτές Νίκες. Ευρήματα του ’50, εντοπίστηκαν σε πηγάδι κατά τη διάνοιξη της οδού Διον. Αρεοπαγίτου και ήταν μάλλον ακρωτήρια στέγης της ρωμαϊκής εποχής.

*Το αέτωμα του αρχαϊκού Παρθενώνα ή Εκατόμπεδου σε πλήρη ανάπτυξη, περίπου 20 μέτρα απλώνεται στην κορυφή της επικλινούς ράμπας. Το τριγωνικό αέτωμα ήταν το στολίδι του ναού της Αθηνάς, που υψωνόταν στη θέση που είναι σήμερα ο Παρθενώνας, πριν από την περσική εισβολή. Απεικονίζει τον Ηρακλή να παλεύει με τον Τρίτωνα, ενώ δεξιά τον παρακολουθεί ένας τρισώματος δαίμονας, ίσως ο Νηρέας. Είναι από τα ελάχιστα έργα όπου διατηρούνται οι αυθεντικοί τους χρωματισμοί ακόμη και σήμερα.

*Τα χρώματα, όμως, αναδεικνύονται και στα άλλα αγάλματα, χάρη στο φυσικό φως και την τοποθέτησή τους σε πολύ χαμηλότερη βάση απ’ ό,τι συνηθιζόταν: η Πεπλοφόρος Κόρη με τα κόκκινα μαλλιά και η Κόρη με το βόδι είναι δύο απ’ αυτά.

*Ωστόσο, η πιο εντυπωσιακή αίθουσα του μουσείου είναι εκείνη τού Παρθενώνα, όπου παρουσιάζεται, πρώτη φορά, στο σύνολό της η ζωφόρος. Τα 300 μέτρα που σε χωρίζουν από τον Ιερό Βράχο εκμηδενίζονται χάρη στις μεγάλες γυάλινες επιφάνειες. Θεοί και θνητοί αφηγούνται τη γιορτή των Παναθηναίων όπως τη φιλοτέχνησαν ο Φειδίας και οι μαθητές του.

Τα πρωτότυπα γλυπτά εκτίθενται μαζί με αντίγραφα αυτών που έκλεψε ο Ελγιν. Η σύγκρισή τους δίνει την καλύτερη απάντηση για το πού θα έπρεπε να βρίσκονται τα Γλυπτά τού Παρθενώνα.

*Φεύγοντας ο επισκέπτης μπορεί να ξανασταθεί πάνω από την ανασκαφή που φαίνεται μέσα από το γυάλινο δάπεδο του μουσείου. Η αρχαία συνοικία, με τους δρόμους, τις δεξαμενές και τα κτίριά της παρουσιάζεται επίσης πρώτη φορά.

*Από την Τετάρτη θα πωλούνται εισιτήρια και από τα ταμεία του μουσείου (8 π.μ. – 8 μ.μ.), ενώ συνεχίζονται να πωλούνται από την ιστοσελίδα http://www.thea cropolismuseum.gr. Προσοχή όμως: τα ηλεκτρονικά εισιτήρια για το ερχόμενο δεκαήμερο έχουν σχεδόν εξαντληθεί.

• Του Φ. ΑΠΕΡΓΗ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 21 Ιουνίου 2009

 

Επιτέλους, ένα χαμόγελο!

• ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ. ΣΕ ΚΑΙΡΟΥΣ ΓΚΡΙΖΑΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΑΣΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ

Το μήνυμα της επιστροφής των γλυπτών εκπέμπεται πλέον απ’ τον ίδιο τον Ιερό Βράχο

Από το πρωί το νέο Μουσείο της Ακρόπολης υποδέχεται τους Ελληνες και όλους τους πολίτες του κόσμου. Οι επίσημοι προσκεκλημένοι στα χθεσινοβραδινά εγκαίνια μπορεί να μην ήταν οι αναμενόμενοι σύμφωνα με τις προσδοκίες της κυβέρνησης -αυτό όμως είναι το λιγότερο. Σημασία έχει ότι ένα κορυφαίο γεγονός φωτίζει ήδη τη σκοτεινή νεοελληνική μας καθημερινότητα. Και ένα έργο που θα παράγει διαρκώς πολιτισμό, θα αξιώνει και την επανένωση των μνημείων για τα οποία δημιουργήθηκε. Η Μελίνα σίγουρα θα χαμογελά…

• Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 21 Ιουνίου 2009

Πλήρες θέμα…

 

Βιβλιοθήκη Αθανάτων: Πρώτο κεφάλαιο: Μελίνα

• Μία νέα εκδοτική προσφορά θα συνοδεύει από αύριο -και το πρώτο Σάββατο κάθε μήνα- την «Ελευθεροτυπία».

Ο διευθυντής της «Ε» Βαγγ. Παναγόπουλος πλαισιωμένος από τους Γιώργο και Γιάννη Τζεδάκι και τον Ν. Φένεκ Μικελίδη στην παρουσίαση του βιβλίου-λευκώματος για τη Μελίνα Το νέο εγχείρημα, το οποίο τιτλοφορείται «Η Λέσχη των Αθανάτων», είναι μια ιδιαίτερα προσεγμένη, συλλεκτική σειρά βιβλίων – λευκωμάτων, αφιερωμένη στη χρυσή γενιά τών Ελλήνων δημιουργών. Σ’ αυτή τη «Λέσχη» θα συναντιούνται η Μελίνα Μερκούρη με τον Μάνο Χατζιδάκι, ο Τσιτσάνης με τον Τσαρούχη, ο Ελύτης με τη Λαμπέτη, ο Ρίτσος με τον Χατζηκυριάκο – Γκίκα.

Αυτό το Σάββατο θα διανεμηθεί ο πρώτος τόμος της σειράς (την ειδική έκδοση μπορείτε να την προμηθευτείτε προαιρετικά με 1,50 ευρώ επιπλέον). Είναι αφιερωμένος στη Μελίνα Μερκούρη. Το βιβλίο, 196 σελίδων, συνοδεύεται με περισσότερες από 200 φωτογραφίες από τη ζωή και τη διαδρομή της στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την πολιτική. Η κυκλοφορία του συμπίπτει με τα δεκαπέντε χρόνια από τον θάνατο της ηθοποιού, της αγωνίστριας και της πολιτικού, που άνοιξε τον δρόμο για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα στον τόπο μας. Εφυγε στις 6 Μαρτίου 1994.

Γράφουν οι: Χρήστος Σιάφκος («Οι μεγάλες στιγμές»), Μαρία Μαραγκού και Γιάννης Τζεδάκις («Ιέρεια του πολιτισμού»), Δημήτρης Γκιώνης («Αντίσταση και πολιτική»), Πλάτωνας Μαυρομούστακος («Παντρεμένη με το θέατρο»), Νίνος Φένεκ Μικελίδης («Στη μεγάλη οθόνη»). Την επιμέλεια ύλης της «Λέσχης των Αθανάτων» έχει αναλάβει ο Γιώργος Τζεδάκις, ενώ το δημιουργικό και την εικαστική επιμέλεια ο Νίκος Κεχαγιάς.

Ασφαλώς και δεν επελέγη τυχαία η ονομασία της σειράς: «Θα παρελάσουν τα λαμπερά ονόματα που μοίρα καλή θέλησε να συμπέσουν και να συνδράσουν στο ελληνικό στερέωμα», είναι η εξήγηση που έδωσε ο διευθυντής τής «Ελευθεροτυπίας» Βαγγέλης Παναγόπουλος, σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου. Και ανακοίνωσε τα πρόσωπα, τα οποία θα ακολουθήσουν μετά τη Μελίνα Μερκούρη.

* Ο Νίκος Χατζηκυριάκος – Γκίκας, μια πολυσχιδής προσωπικότητα. Ο πιο ευρωπαίος Ελληνας ζωγράφος και κύριος εκπρόσωπος του κυβισμού στη χώρα μας.

* Ο Γιάννης Ρίτσος, ο στρατευμένος ποιητής που πέρασε από τα ξερονήσια, μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη και έμεινε μέχρι τέλους πιστός στο όραμα της Αριστεράς.

* Ο Οδυσσέας Ελύτης, ποιητής του «Αξιον Εστί», νομπελίστας και πολυβραβευμένος. Ο ποιητής που δημιούργησε ανάμεσα στην ελληνική παράδοση και τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό.

* Ο Κάρολος Κουν, ο πρωτοπόρος του ελληνικού θεάτρου. Σε αυτόν χρωστάμε τη γνωριμία μας με σπουδαίους Ελληνες και ξένους δραματουργούς.

* Ο Μάνος Χατζιδάκις, επαναστάτης της ελληνικής μουσικής αλλά και διανοούμενος. Ο συνθέτης που την ανανέωσε και την επηρέασε όσο κανείς άλλος.

* Η Ελλη Λαμπέτη, από τις κορυφαίες ηθοποιούς μας. Σφράγισε με την παρουσία της το ελληνικό θέατρο και είπε το πιο ωραίο «Σ’ αγαπώ» του ελληνικού κινηματογράφου, στην ταινία «Κάλπικη λίρα».

* Ο Γιάννης Τσαρούχης, από τους κύριους εκπροσώπους της γενιάς του ’30, που επιδίωξε την ανάδειξη του νεοελληνικού αστικού πολιτισμού. Ο ζωγράφος που συνέδεσε το όνομά του με το Θέατρο Τέχνης.

* Η Μαρία Κάλλας, η σοπράνο που γοήτευσε το παγκόσμιο κοινό. Ακόμα και σήμερα, 32 χρόνια μετά τον θάνατό της, το όνομά της είναι το πρώτο που έρχεται στον νου όταν μιλάμε για όπερα.

* Ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο συνθέτης με το τρίχορδο μπουζούκι, που σφράγισε όσο κανείς άλλος το ρεμπέτικο και λαϊκό τραγούδι.

Στο πάνελ της παρουσίασης της σειράς, εκτός του διευθυντή της «Ε» Βαγγέλη Παναγόπουλου, βρέθηκαν ο Γιάννης Τζεδάκις, ο Γιώργος Τζεδάκις και ο Νίνος Φένεκ Μικελίδης. Ο πρώτος υπήρξε επί έντεκα χρόνια στενός συνεργάτης της Μελίνας, στη θέση του γενικού διευθυντή Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού. «Η Μελίνα δεν ήταν επαγγελματίας πολιτικός και οι συνεργάτες της ήταν φίλοι. Δεν είχε μπολιαστεί με τα κακά της πολιτικής», ήταν η αποτίμησή του για το πρόσωπό της.

Ο κριτικός κινηματογράφου της «Ε» στάθηκε στην κινηματογραφική Μερκούρη: «Αν και ήταν του θεάτρου, ο κινηματογράφος ήταν πιο κοντά της. Την αγαπούσε η κάμερα», ήταν μία χαρακτηριστική ατάκα του. Ο επιμελητής ύλης της σειράς Γιώργος Τζεδάκις αναφέρθηκε στη νέα εκδοτική προσπάθεια της «Ε»: «Είναι πρόσωπα που αγαπήσαμε μέσα από τραγούδια, ταινίες, μουσικές, εικόνες».

• ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ, Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 6 Μαρτίου 2009