Επιτέλους στέγη…

Δεκατρία χρόνια μετά την ανακάλυψη της Παλαίστρας του Λυκείου του Αριστοτέλη, είδηση που το 1996 έκανε το γύρο του κόσμου, το υπουργείο Πολιτισμού αναδεικνύει το χώρο με τη δημιουργία στεγάστρου για την προστασία των αρχαιοτήτων. Το έργο χρηματοδοτεί με γενναιόδωρη χορηγία, ύψους 4,5 εκατομμυρίων ευρώ, ο ΟΠΑΠ. Σε δύο χρόνια περίπου, το 2011, το Λύκειο του Αριστοτέλη, ένας χώρος 11 στρεμμάτων, που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της οδού Ρηγίλλης στο κέντρο της Αθήνας, θα είναι επισκέψιμο για το κοινό.

Η ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου με τον περιβάλλοντα χώρο του Βυζαντινού Μουσείου θα δημιουργήσει ένα πάρκο έκτασης 36 στρεμμάτων στην περιοχή. «Θα είναι ένας ανοικτός διάλογος ανάμεσα στην κλασική και τη σύγχρονη Ιστορία της Αθήνας», είπε χθες ο υπουργός Πολιτισμού κ. Αντώνης Σαμαράς στην παρουσίαση του έργου, παρουσία του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του ΟΠΑΠ κ. Χρήστου Χατζηεμμανουήλ. «Στόχος μας», σημείωσε ο υπουργός «η προστασία και ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων για να γίνουν ζωντανά κέντρα, αλλά και η αναβάθμιση του περιβάλλοντος».

Η μελέτη, που εκπόνησε ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον αρχιτέκτονα κ. Κώστα Καραδήμα, έχει εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο από το 2003. Οι προτεραιότητες όμως πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 ήταν άλλες και έτσι η κατασκευή του στεγάστρου δεν προχώρησε.

Τώρα απομένει η έγκριση από το ΚΑΣ της μελέτης εφαρμογής (θα είναι έτοιμη σε ενάμιση μήνα). Κατόπιν θα προκηρυχθεί διεθνής διαγωνισμός για τον ανάδοχο του έργου. Από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν οι εργασίες (υπολογίζεται τον Ιανουάριο του 2010) το στέγαστρο θα είναι έτοιμο σε ενάμιση χρόνο. Εκτός από το στέγαστρο, παρεμβάσεις θα γίνουν και στον αρχαιολογικό χώρο για την ανάδειξη και την ένταξή του στο αστικό περιβάλλον.

Μέχρι σήμερα οι παρεμβάσεις είχαν σωστικό χαρακτήρα και ο αρχαιολογικός χώρος παρέμενε αδιαμόρφωτος. Με τα νέα δεδομένα πρόκειται να συντηρηθούν τα ευρήματα, θα γίνουν αποστραγγιστικά έργα, ο χώρος θα φωτιστεί, θα φυτευτεί περιμετρικά, θα δημιουργηθούν διαδρομές για το κοινό και θα τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες και πλούσιο εποπτικό υλικό.

Το στέγαστρο θα είναι μια τοξωτή κατασκευή (θυμίζει τα τόξα του Καλατράβα), θα είναι ενιαίο χωρίς ενδιάμεσα υποστυλώματα, κατασκευασμένο από ατσάλι και γυαλί, και θα καταλαμβάνει συνολικά 5-6 στρέμματα. Το συνολικό του ύψος θα είναι 12 μέτρα.

Το Γυμνάσιο του Λυκείου ήταν ένα από τα τρία μεγαλύτερα που λειτουργούσαν στην Αθήνα ήδη από τον 6ο π.Χ. αιώνα. Η Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτέλη μαζί με την Ακαδημία του Πλάτωνα αποτέλεσαν τα πρώτα πανεπιστήμια του κόσμου. «Δεν μπορεί να μείνει απέξω ο Πλάτωνας», τόνισε ο κ. Αντώνας Σαμαράς απαντώντας σε ερώτηση για το αν θα γίνουν αντίστοιχες παρεμβάσεις και στην Ακαδημία Πλάτωνος.

• ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΣ ΠΑΝΟΣ, Ελεύθερος Τύπος, Πέμπτη, 30.04.09

 

Ριζοσπάστης χωρίς προτάσεις

Ως πολιτιστικοί ρεπόρτερ μάθαμε να είμαστε καχύποπτοι σε προεκλογικές τοποθετήσεις για τον Πολιτισμό, διαπιστώνοντας πως κάτω από τις καλλιεπείς αναλύσεις σχετικών οραμάτων κρύβεται ένας κομματικός ναρκισσισμός. Αλλωστε ποιο κόμμα δεν θα ήθελε να «εμπνέει καινούργιους ποιητές για καινούργια ποιήματα»;

Η Αριστερά, βέβαια, υπήρξε κατ’ εξοχήν ο χώρος του Πολιτισμού. Ειδικά τώρα όμως που η παγκόσμια οικονομική κρίση είναι το σοβαρότερο επιχείρημα για την ενίσχυση του ρόλου της αλλά και του ρόλου του Πολιτισμού, θαα χρόνια με την ελληνική διανόηση, θα ‘χει να πει συγκεκριμένα πράγματα.

Δυστυχώς, η προχθεσινή τοποθέτηση του προέδρου του ΣΥΝ, Αλέξη Τσίπρα, στη συνάντησή του με ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών διακρινόταν από γενικολογία και συνθηματολογία. Προσωπικά αισθάνθηκα αμήχανη. Τέντωνα όμως τ’ αφτιά μου κάθε φορά που ο κ. Τσίπρας επαναλάμβανε πως η Αριστερά οφείλει, ακολουθώντας την καλλιτεχνική αντισυμβατικότητα, να είναι «αυθάδης, θρασεία, προκλητική».

Ολο το βράδυ περιμέναμε τις προτάσεις που θα επιβεβαίωναν τον ριζοσπαστισμό. Δεν ήρθαν ποτέ. Σαν να έφτασε απροετοίμαστος ο κ. Τσίπρας. Σαν να μην είχε προλάβει να μελετήσει καν τις καίριες ερωτήσεις για τον Πολιτισμό, που υποβάλλουν οι βουλευτές του κόμματός του.

Κατά τα άλλα, ποιος δεν θα ‘θελε «να αναβαθμιστεί ο θεσμός των επιχορηγήσεων και να επεκταθεί σε νεανικά σχήματα»; Ποιος δεν θα ευχόταν το ποσοστό των δαπανών για τον πολιτισμό στο ΑΕΠ να ξεπεράσει το 2%;

Ασφαλώς, κάθε σκεπτόμενος πολίτης θα ήθελε να ‘χουν λυθεί όλα τα άχαρα, «μπακαλίστικα» θέματα όπως η ανταπόκριση του κράτους στις βασικές του υποχρεώσεις, προτού να βαρέσουν κανόνι οι θεσμοί και να μείνουν στην ψάθα καλλιτέχνες. Κι έτσι να μπορούμε επιτέλους να βάζουμε προτεραιότητα τον πλουραλισμό, την ισότιμη πρόσβαση, την προβολή και διάδοση της πολιτιστικής μας παραγωγής. Υπέροχα όλα αυτά, αποδεικνύονται, όμως, κενά νοήματος, όταν απουσιάζει το «πώς».

Ο πρόεδρος του ΣΥΝ είναι πρόθυμος συχνά να επικαλεστεί τη γενιά του, τα 700 της ευρώ αλλά και τον δυναμισμό της. Κι όμως, παρ’ όλο που προχθές καθόταν πίσω από ένα πιάνο, φάνηκε πως δεν ξέρει τι να παίξει στα παιδιά -μα ούτε και στους μεγάλους.

 

Το στέγαστρο άργησε 13 χρόνια.

• ΘΥΜΗΘΗΚΑΝ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟΝ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΣΤΗΝ ΡΗΓΙΛΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΕΓΑΖΟΥΝ ΜΕ 4,5 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ

Χρειάστηκε να περάσουν 13 χρόνια για να… κληρώσει το λαχείο για έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας, που βρίσκεται μόλις 300 μ. από τη Βουλή των Ελλήνων: το Λύκειον του Αριστοτέλους. Και παρά την οικονομική κρίση, βρέθηκαν μέσω χορηγίας του Οργανισμού Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου (ΟΠΑΠ) τα 4,5 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για να κατασκευαστεί επιτέλους το στέγαστρο που θα προστατεύσει τη φιλοσοφική σχολή που ίδρυσε ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 335 π.Χ. Στο ίδιο έργο εντάσσεται και η ενοποίηση του Λυκείου με τον περιβάλλοντα χώρο του Βυζαντινού Μουσείου, ώστε να δημιουργηθεί ένα αρχαιολογικό πάρκο έκτασης 36 στρεμμάτων.

Οι πόρτες δεν θα ανοίξουν ωστόσο αμέσως για το κοινό- παρά το γεγονός ότι ο περίφημος, έκτασης 11 στρεμμάτων, αρχαιολογικός χώρος μένει απρόσιτος από τη στιγμή της ανακάλυψής του (1996) – καθώς στην καλύτερη περίπτωση οι εργασίες θα αρχίσουν το 2010 και για την ολοκλήρωσή τους απαιτείται τουλάχιστον ένας και πλέον χρόνος, όπως ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Πολιτισμού, Αντώνης Σαμαράς.

Το κρυφτούλι με τη χρηματοδότηση για τη μελέτη του μοντέρνου τοξωτού στεγάστρου από μέταλλο που θα καλύπτει την «καρδιά» του Γυμνασίου του Λυκείου του Αριστοτέλη, την Παλαίστρα (50×48 μ.), αρχίζει από το 2003. Στο παρελθόν τα χρήματα που εξασφαλίζονταν άλλοτε κατέληγαν σε λογαριασμό άλλων έργων και άλλοτε δεν εκταμιεύονταν, με αποτέλεσμα το ΥΠΠΟ να μην μπορεί να πληρώσει τη μελέτη εφαρμογής για να υλοποιηθεί ο διαγωνισμός κατασκευής του στεγάστρου (η μελέτη υπογράφεται από τα γραφεία Καραδήμου, Γαντέ και Τριπιδάκη).

Ο κώδωνας του κινδύνου για την τύχη των αρχαιοτήτων στο μεταξύ χτυπούσε επίμονα από τον Φεβρουάριο του 1997. «Τα θεμέλια της Παλαίστρας κινδυνεύουν επειδή είναι κατασκευασμένα από ακατέργαστους λίθους και λάσπη ως συνδετικό υλικό και γιατί βρίσκονται σε φυσική κοιλότητα του εδάφους, στις υπώρειες του Λυκαβηττού, όπου συγκεντρώνονται τα νερά της βροχής. Και τα τρία μικρά προσωρινά στέγαστρα που καλύπτουν τα πιο ευπαθή σημεία της ανασκαφής, οι τρεις αντλίες, τα αντιπλημμυρικά έργα, οι στερεώσεις, οι καθαρισμοί και οι εργασίες συντήρησης δεν αρκούν για να αντικαταστήσουν το μόνιμο στέγαστρο» εξηγεί στα «ΝΕΑ» η προϊσταμένη της ΚΣΤ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, αρχαιολόγος Έφη Λυγκούρη, η οποία αποκάλυψε την «καρδιά» του Γυμνασίου του Λυκείου, την Παλαίστρα, στον χώρο όπου επρόκειτο να ανεγερθεί το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Γουλανδρή.

Τη λύση στο πρόβλημα του στεγάστρου που χρόνιζε έδωσε η χορηγία του ΟΠΑΠ, που μέχρι πέρυσι τροφοδοτούσε το υπουργείο Πολιτισμού μέσω του περιβόητου ειδικού λογαριασμού ο οποίος καταργήθηκε για λόγους διαφάνειας. Τόσο ο ΟΠΑΠ όσο και το ΥΠΠΟ, ωστόσο, υποστηρίζουν πως η χορηγία δεν αποτελεί εναλλακτική λύση του ειδικού λογαριασμού αλλά πρωτοβουλία του Οργανισμού στο πλαίσιο της χορηγικής πολιτικής του.

4,5 εκατ. ευρώ εν μέσω οικονομικής κρίσης έρχονται να στεγάσουν το Λύκειον του Αριστοτέλους 13 χρόνια μετά την ανακάλυψή του στην καρδιά της Αθήνας

• Με μια ματιά

Το Γυμνάσιο του Λυκείου λειτουργούσε από τον 6ο αι π.Χ. και θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα της Αθήνας. Χρησιμοποιήθηκε μέχρι και τον 4ο αιώνα μ.Χ., οπότε και εγκαταλείφθηκε. Το 335 π.Χ. ιδρύει στον χώρο του Γυμνασίου ο Αριστοτέλης τη φιλοσοφική σχολή του. Αποτελούσε χώρο εκγύμνασης των Αθηναίων εφήβων στα όπλα. Έχει πάρει το όνομά του από το Ιερό του Λυκείου Απόλλωνος. Σήμερα σώζονται τα θεμέλια της Παλαίστρας με την κεντρική αυλή και βοηθητικές δεξαμενές που χρονολογούνται στον 4ο αιώνα π.Χ., ενώ ένα μέρος της «κόβεται» από το Ωδείο Αθηνών.

• Της Μαίρης Αδαμοπούλου, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 30 Απριλίου 2009

 

Λύκειο Αριστοτέλη: Μια στέγη 4,5 εκατ. ευρώ για έναν φιλόσοφο

• Το υπουργείο Πολιτισμού πριμοδότησε την εγκεκριμένη από το ΚΑΣ κατασκευή στεγάστρου στο Λύκειο του Αριστοτέλη

Στέγαστρο θα αποκτήσει επιτέλους το Λύκειο του Αριστοτέλη, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση στην οποία προέβη χθες ο υπουργός Πολιτισμού κ. Αντώνης Σαμαράς. O ίδιος μάλιστα πριμοδότησε απολύτως την εγκεκριμένη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο μελέτη- όσο και αν εν συνεχεία υπήρξαν διαφωνίες- η οποία έχει προϋπολογισθεί σε 4,5 εκατ. ευρώ. Για την κάλυψή τους εμφανίσθηκε ως «χορηγός» ο ΟΠΑΠ, ο οποίος ευχαρίστως, όπως ανέφερε ο πρόεδρός του κ. Χρήστος Χατζηεμμανουήλ, θα συμβάλει στην ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου. Σύμφωνα, μάλιστα, με το χρονοδιάγραμμα που παρουσιάστηκε, οι εργασίες κατασκευής θα αρχίσουν τον Ιανουάριο του 2010 ενώ η ολοκλήρωσή του θα έχει συντελεστεί σε έναν χρόνο.

«Προτεραιότητά μας είναι η διαμόρφωση του χώρου κατά τρόπο αντάξιο της σπουδαιότηταςαλλά και του οικουμενικού συμβολισμού του»είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σαμαράς . Για να προσθέσει ότι«η μόνιμη και ενιαία στέγαση της Παλαίστρας του Λυκείου έχει τον χαρακτήρα μιας σημαντικής αλλά ήπιας αρχιτεκτονικής παρέμβασης σε απόλυτη αισθητική αρμονία με το αστικό περιβάλλον της περιοχής, ούτως ώστε να ενοποιηθεί ο αρχαιολογικός χώρος με τον περιβάλλοντα χώρο του Βυζαντινού Μουσείου».

Και πράγματι, η λειτουργική σύνδεση των δύο οδηγεί στη δημιουργία ενός αρχαιολογικού πάρκου 36 στρεμμάτων στην καρδιά της Αθήνας. Οπως είναι γνωστό, το Λύκειο του Αριστοτέλη ήρθε στο φως το 1996 κατά τις ανασκαφές της Γ΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων από την αρχαιολόγο κυρία Εφη Λυγκούρη (σήμερα διευθύντρια της Εφορείας Πειραιά), αλλά παρά τις πρώτες τυμπανοκρουσίες- από πλευράς πολιτείας- η στέγασή του παραπέμφθηκε για μεγάλο διάστημα στις ελληνικές καλένδες. Η Εφορεία βεβαίως προχώρησε στις απαραίτητες στερεωτικές επεμβάσεις και στις εργασίες συντήρησης των πενιχρών καταλοίπων, ενώ εξασφάλισε την προσωρινή στέγασή τους προκειμένου να προστατευθούν από τις καιρικές συνθήκες. Ωστόσο οι ενέργειες αυτές αποσκοπούσαν στη διάσωση και όχι στην ανάδειξη των ευρημάτων. Το έργο αυτό θα αναλάβει το στέγαστρο, το οποίο σχεδιάσθηκε από επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον αρχιτέκτονα κ. Κώστα Καραδήμα .

Πρόκειται για κατασκευή ύψους 9 μέτρων με στέγη αποτελούμενη από έξι τόξα, η οποία θα καλύψει έκταση 61Χ61 μέτρων, χωρίς κανένα υποστύλωμα ενδιαμέσως. Θα είναι δηλαδή μια ενιαία τοξωτή επιφάνεια με λεπτές διατομές και αναλογίες η οποία θα δίνει την αίσθηση ότι αιωρείται ως λεπτή μεμβράνη προστασίας πάνω από τα αρχαία. Φυσικός και τεχνητός φωτισμός προβλέπονται εξάλλου για την καλύτερη ανάδειξη των αρχαιοτήτων.

Και μετά το Λύκειο τι; Ο υπουργός δεν φάνηκε να μεροληπτεί υπέρ του Αριστοτέλη καθώς δήλωσε ότι ούτε ο… Πλάτωνας θα μείνει παραπονεμένος- αναφερόμενος φυσικά στο πρόβλημα ανάδειξης της Ακαδημίας Πλάτωνος. Αγνωστο όμως αν και σε αυτήν την περίπτωση θα έρθει αρωγός ο ΟΠΑΠ, καθώς «είμαστε μια εταιρεία που διαχειρίζεται βέβαια τυχερά παίγνια, με βασικό στόχο όμως την παραγωγή κοινωνικού αγαθού» όπως έσπευσε να δηλώσει ο πρόεδρός του. Το ζήτημα είναι ότι πρόκειται για χορηγίες «εκ του ασφαλούς» καθώς προ της κατάργησης του Ειδικού Λογαριασμού του ΥΠΠΟ επί Μιχάλη Λιάπη συγκεκριμένο ποσοστό των εισπράξεων του ΟΠΑΠ έμπαινε στα ταμεία του υπουργείου ακριβώς σε αυτόν τον λογαριασμό. Μιλάμε δηλαδή για χορηγίες με κρατικά χρήματα.

• ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Πέμπτη 30 Απριλίου 2009

 

Εβραϊκό μνημείο στον Κεραμεικό

• To αίτημα της τοποθέτησης του μνημείου του Ολοκαυτώματος των Ελλήνων Εβραίων στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, που υπέβαλε η Ισραηλίτικη Κοινότητα, εξέτασε η Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Η εν λόγω κοινότητα αιτήθηκε την τοποθέτηση ενός γλυπτού (θα εικονίζει το άστρο του Δαυίδ διαμελισμένο), έκτασης 100 τ.μ. και ύψους 0,50 έως 1,5 μέτρα, στο τρίγωνο μεταξύ των οδών Μελιδώνη, Εμβούλου, Ερμού και του αρχαιολογικού χώρου του Κεραμεικού. Ο χώρος δηλώνεται ότι επιλέχθηκε επειδή βρίσκεται κοντά στις σημερινές συναγωγές και με τον ισχυρισμό ότι σε εκείνη την περιοχή οι ναζί συγκέντρωσαν τους Αθηναίους Εβραίους (Μάρτης 1944) για να τους μεταφέρουν στη Γερμανία.

Η αρμόδια Γ’ Εφορεία Αρχαιοτήτων «κατανοεί» το αίτημα, αλλά υπογραμμίζει, ότι ο χώρος αυτός απαλλοτριώθηκε μετά από αγώνες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από το 1981 και επί 20 χρόνια υπέφερε από καταπατητές. Ο συγκεκριμένος χώρος θα «ενσωματωθεί» στον υπάρχοντα οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού για να ανασκαφεί, γεγονός που αντικειμενικά δεν επιτρέπει καμία άλλη χρήση. Κι ενώ η Εφορεία πρότεινε άλλες τρεις θέσεις για την τοποθέτηση του μνημείου, η αρμόδια Διεύθυνση εγκρίνει το αίτημα(!), απλώς μειώνει στο μισό τον όγκο του μνημείου.

Το περίεργο είναι ότι η Ισραηλιτική Κοινότητα προκήρυξε το διαγωνισμό για το μνημείο με βάση το συγκεκριμένο χώρο πριν καν λάβει έγκριση από το ΥΠΠΟ! Οι εκπρόσωποί της δήλωσαν στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ότι, όταν γίνουν οι ανασκαφές, «θα μετακινήσουν» το μνημείο και ότι ο συγκεκριμένος χώρος φυλάσσεται όλο το 24ωρο από την αστυνομία… και «δικές μας δυνάμεις». Τελικά το ΚΑΣ υιοθέτησε την εισήγηση της Διεύθυνσης.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

11/12/2003

— Ευρήματα και προβληματισμοί

9/7/1999

— Στέγη στα αρχαία των Μεγάρων

17/5/1998

— Αρχαία Μακεδονία … υπό ανασκαφή

7/8/1997

— Διαλύονται ή καταχώνονται

5/4/1996

— Αναβάλλεται η κατάχωση μνημείου

 

ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ: Ανάδειξη… διά του τζόγου

Από κινητοποίηση για τη διάσωση του χώρου το 2001

«Διαφήμιση» της λεγόμενης… «κοινωνικής εταιρικής ευθύνης» – δηλαδή της «χορηγίας» – με τη μετατροπή του Λυκείου του Αριστοτέλη ((Ρηγίλλης και Β. Σοφίας) σε οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο με «χορηγία» της ΟΠΑΠ ΑΕ έκανε χτες ο υπουργός Πολιτισμού, Αντ. Σαμαράς.Μετά από 13 χρόνια από την αποκάλυψη των αρχαιοτήτων με σωστικές ανασκαφές (προκειμένου ο χώρος να παραχωρηθεί για την ανέγερση του ιδιωτικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Γουλανδρή – τσιμεντοποίηση που αποτράπηκε μετά από σκληρούς αγώνες κατοίκων και φορέων) – ο υπουργός ανακοίνωσε ότι προχωρά στην υλοποίηση – της ανεκτέλεστης από το 2000 (!) – μελέτης του στεγάστρου για προφύλαξη των ευρημάτων και δημιουργίας «αρχαιολογικού πάρκου», ενοποιημένου με το Βυζαντινό Μουσείο.

Αποκαλύπτοντας την καπιταλιστική διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς, ο υπουργός είπε ότι αυτό το έργο «δεν γινόταν» χωρίς τα 4,5 εκατ. ευρώ της ΟΠΑΠ ΑΕ! Δηλαδή, ομολόγησε πως η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς αφήνεται στην… «καλή διάθεση» του κεφαλαίου.

Θυμίζουμε, ότι από τότε που αποκαλύφθηκαν οι αρχαιότητες (1996) και από τη μελέτη (2000) ο χώρος παραμένει «οικόπεδο». Παρά τις «διαβεβαιώσεις» του ΥΠΠΟ το 2006 ότι «η χρηματοδότηση του έργου είναι εξασφαλισμένη, με την ένταξη στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων», ο κυνισμός και η αδιαφορία του κράτους αποκαλύφθηκε το Νοέμβρη του 2007 από τον τότε υπουργό Πολιτισμού, Μιχ. Λιάπη, ο οποίος ζήτησε… «αναζήτηση τρόπων χρηματοδότησης του έργου»!

Το πλοίο «Βρετανικός»

Ο αρχαιολογικός χώρος καταλαμβάνει 11 στρέμματα σε σύνολο 36 στρεμμάτων, οι εργασίες για το στέγαστρο «θα» ξεκινήσουν στις αρχές του 2010, ενώ για την ενοποίησή του με το Βυζαντινό Μουσείο ο υπουργός είπε ότι «θα αναζητηθούν κοινοτικά κονδύλια».

• Η… «ναυμαχία» του «Βρετανικού»

Σε… «ναυμαχία» μεταξύ της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, του αμερικανικού επιχειρηματικού «κολοσσού» «National Geographic» και της βρετανικής εταιρείας – ιδιοκτήτη του ναυαγισμένου πλοίου «Βρετανικός» εξελίσσεται (επί μήνες) το κοινό αίτημα των δύο τελευταίων φορέων να κινηματογραφήσουν το ναυάγιο στα ανοιχτά της Κέας, για τη δημιουργία ντοκιμαντέρ για τα αίτια της καταστροφής του.

Το πρόβλημα έχει διάφορες πτυχές, με σημαντικότερη, το φόβο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, ότι τυχόν μετατροπή του ναυαγίου, από τον ιδιοκτήτη, σε κερδοφόρο ενάλιο «μουσείο», θα οδηγήσει στην εμπορευματοποίηση του νεότερου, καταρχήν, ενάλιου μνημειακού πλούτου της ελληνικής θάλασσας. Τέτοιες προθέσεις δεν δηλώθηκαν από τον δικηγόρο των αιτούντων στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, που εξέτασε προχτές το αίτημα. Αλλά, σαφέστατα, η ιδιοκτήτρια εταιρεία του ναυαγίου έχει καθαρά εμπορευματικούς σκοπούς. Χαρακτηριστικά, στην ιστοσελίδα της «Britannic SA» (θυγατρικής του Ιδρύματος «Britannic»), δηλώνεται ότι στοχεύει στη δημιουργία ενός «υψηλής ποιότητας επιχειρησιακού περιβάλλοντος» στην περιοχή της Κέας και του Λαυρίου, μιας «πύλης» σε μια «παγκόσμια αγορά τουριστών»!

Ο «Βρετανικός» και άλλα ναυάγια, παλαιότερα των 50 τελευταίων ετών, έχουν χαρακτηριστεί (2003), με υπουργική απόφαση, ως μνημεία. Αυτή η κήρυξη δεν αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς, αλλά καθιστά σαφές ότι η αδειοδότηση και εποπτεία κάθε καταδυτικής δραστηριότητας στο ναυάγιο ανήκουν στο ΥΠΠΟ, αφού το ναυάγιο βρίσκεται σε ελληνικά χωρικά ύδατα. Ταυτόχρονα, το ναυάγιο θεωρείται στρατιωτικό νεκροταφείο από τη βρετανική κυβέρνηση και προστατεύεται και από την αγγλική νομοθεσία. Βέβαια οι Βρετανοί έχουν «περίεργες» αντιλήψεις για την «προστασία», αφού το 1990 το πλοίο πουλήθηκε στον Σάιμον Μιλς, ο οποίος έστησε το «ίδρυμα» και την εταιρεία εκμετάλλευσης του ναυαγίου.

Η Εφορεία Εναλίων συμφωνεί για την κινηματογράφηση, με τον όρο στο ντοκιμαντέρ να μη θιγεί το θέμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και να μη γίνουν εσωτερικές λήψεις, αφού, δεν έχει την τεχνική υποδομή να τις ελέγξει. Το ΚΑΣ, όμως, ενέκρινε και τις εσωτερικές λήψεις!

Ο «Βρετανικός», πλοίο «αδελφός» του «Τιτανικού», καθελκύστηκε το 1914 και μετατράπηκε σε πλωτό νοσοκομείο με την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1916 βυθίστηκε, μέσα σε 55 λεπτά, στα ανοιχτά της Κέας, από αδιευκρίνιστες, μέχρι σήμερα, αιτίες, αν και η πλέον διαδεδομένη είναι η νάρκη. Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε σε βάθος 120 μέτρων από τον Κουστό (1975). [ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Πέμπτη 30 Απρίλη 2009]

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

24/4/2005

— Η επίθεση του κεφαλαίου στον πολιτισμό

11/5/2003

— «Ανήκουν»… στα ψάρια;

15/2/2002

— Για τη ναυμαχία της Ναυπάκτου

6/1/1998

— Δέκα νέα ναυάγια

14/12/1997

— Μνήμη που “αγκυροβόλησε”

 

Τον Ιούνιο τα εγκαίνια του νέου μουσείου της Ακρόπολης

• Ενθουσιασμένος με το νέο, μοντέρνο μουσείο δηλώνει ο υπουργός Πολιτισμού.

Στις 20 Ιουνίου θα ανοίξει τις πύλες του το νέο μουσείου της Ακρόπολης σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού, Αντώνη Σαμαρά. Ο κ. Σαμαράς μίλησε για ετοιμασία ενός «μουσείου κοσμήματος, που τα εγκαίνιά του, στις 20 Ιουνίου, θα αποτελέσουν ένα πολύ μεγάλο, παγκόσμιο γεγονός», αμέσως μετά την ξενάγηση που έκανε στον πρόεδρο της Κομισιόν, Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο.

Αξίζει να σημειωθεί πως το τριών επιπέδων, συνολικής επιφάνειας 25.000 τετραγωνικών μέτρων, μουσείο διαθέτει ειδική πτέρυγα για την τοποθέτηση των μαρμάρων του Παρθενώνα, τα οποία κλάπηκαν το 1806 από το Λόρδο Έλγιν. Τα εν λόγω μάρμαρα αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο (Λονδίνο) και οι διαπραγματεύσεις για την επιστροφή τους συνεχίζονται μέχρι σήμερα.

Ο σχεδιασμός του μουσείου έγινε από το Γαλλοελβετό αρχιτέκτονα Μπερνάρ Τσουμί. Το αρχικό πλάνο προέβλεπε άνοιγμά του εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004. Σχέδια για επίσημη τελετή εγκαινίων (κόστους 6 εκατομμυρίων ευρώ) ακυρώθηκαν στις αρχές του 2009. Όπως δήλωσε ο κ. Μπαρόζο: «πιστεύω πως οι Έλληνες θα έπρεπε να είναι περήφανοι για αυτό το εξαίσιο μουσείο. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά του κόσμου όσον αφορά στην κληρονομιά μας ως Ευρωπαίοι αλλά και για τον παγκόσμιο πολιτισμό». [www.kathimerini.gr με πληροφορίες από AFP]

 

Αρχαιολογικό πάρκο στην περιοχή του Λυκείου του Αριστοτέλη

• Νέο πνεύμονα πρασίνου θα αποκτήσει η Αθήνα, ως το 2011, με την ενοποίηση χώρων και τη δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου στην περιοχή του Λυκείου του Αριστοτέλη.
• Ένας αδιαμόρφωτος, έως σήμερα, αρχαιολογικός χώρος στην καρδιά της Αθήνας, θα μετατραπεί σύντομα σε πνεύμονα πράσινου με την ενοποίηση χώρων και τη δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου.

Ειδικότερα, το Λύκειο του Αριστοτέλη, χώρος που συνδέεται με τη διδασκαλία του αρχαίου φιλοσόφου και τη λειτουργία της Σχολής του, της λεγόμενης Περιπατητικής Σχολής της Αθήνας, αποκτά στέγαστρο προστασίας αρχαιοτήτων, στο χώρο της Παλαίστρας, και με μια γενναιόδωρη χορηγία από τον ΟΠΑΠ, ύψους 4,5 εκατομμυρίων ευρώ, μεταμορφώνεται σε Αρχαιολογικό Περίπατο.

Δυσκολίες στην κατασκευή του στεγάστρου, οι οποίες χρονολογούνται από το 1996, κρατούσαν το χώρο «νεκρό» για τους Αθηναίους και τους επισκέπτες της πόλης. Όπως ανακοίνωσε σήμερα ο υπουργός Πολιτισμού, Αντώνης Σαμαράς, «36 στρέμματα αρχαιολογικού χώρου, συνδυασμένου με πράσινο, συνδέουν τον αστικό με τον αρχαιολογικό χώρο και τη σύγχρονη Αθήνα με την αρχαία πόλη», θα παραδοθούν σύντομα στους πολίτες, γιατί «ο πολιτισμός δεν αφορά μόνο τις αρχαιότητες, αλλά και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε».

Η μελέτη, που θα υλοποιηθεί, έχει εκπονηθεί από το 2002 και προβλέπει την κατασκευή ανοιχτής μόνιμης στέγασης του μνημείου και διαμόρφωση του αρχαιολογικού χώρου, καθώς επίσης και την ενοποίηση με τον παρακείμενο περιβάλλοντα χώρο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

Στην παρουσίαση του σημαντικού έργου, που αναμένεται να ξεκινήσει το 2010 και να ολοκληρωθεί σε περίπου ενάμιση χρόνο, παραβρέθηκε και ο πρόεδρος του ΟΠΑΠ, Κ. Χατζηεμμανουήλ, ο οποίος αναφέρθηκε στο ποσό της χορηγίας.

Για τον υπουργό Πολιτισμού, η φιλοσοφία του έργου αυτού εμπεριέχει τρεις διαστάσεις, οι οποίες, όπως τόνισε ο ίδιος, διαπνέουν τη σημερινή πολιτική του ΥΠΠΟ: Οικονομία στη διαχείριση των πόρων, οικουμενικότητα του ελληνικού πολιτισμού, οικολογική διάσταση της πολιτιστικής πολιτικής.

 

Θα σωθεί ο ναός της Αφροδίτης;

Στην Επιτροπή Απαλλοτριώσεων, αρχικά, και στη συνέχεια στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για τη γνωμοδότηση παραπέμπει το ΥΠΠΟ το θέμα της διάσωσης των καταλοίπων του αρχαίου ναού της Αφροδίτης, που βρίσκεται σε οικόπεδο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (Καραολή 32 και Αντιγονιδών 38).

Θυμίζουμε ότι το θέμα εκκρεμεί από το 2000, όταν, με την κατεδάφιση της οικοδομής που υπήρχε στο οικόπεδο, η Αρχαιολογική Υπηρεσία πραγματοποίησε ανασκαφή και το ΚΑΣ γνωμοδότησε προς το ΥΠΠΟ την απαλλοτρίωση του οικοπέδου, προκειμένου να συνεχιστεί το ανασκαφικό έργο και να αποκαλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος του ναού. Ομως, μετά από ένσταση των ιδιοκτητών του οικοπέδου, το θέμα επανέρχεται. Αν η απαλλοτρίωση απορριφθεί και η ένσταση γίνει δεκτή, ο ναός θα μπαζωθεί!

Οπως δηλώνουν οι αρχαιολόγοι, η αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική αξία του ναού είναι μεγάλη και η εικόνα του μπορεί να βελτιωθεί, αφού τα μέχρι τώρα ευρήματα αποτελούν μόνο το ένα τρίτο όσων μπορεί να προκύψουν από την ανασκαφή. Το Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ παρουσίασε μια ενδιαφέρουσα σχεδιαστική πρόταση, σύμφωνα με την οποία η πλατεία Αντιγονιδών διαμορφώνεται σε δύο επίπεδα, το σημερινό και το αρχαίο, επιτρέποντας την αναστήλωση και ανάδειξη του μνημείου, χωρίς να θιγεί η λειτουργία της πλατείας. Για το θέμα αυτό, με πρωτοβουλία αρχαιολόγων – αρχιτεκτόνων, συλλόγων και πολιτών, θα πραγματοποιηθεί, στις 28/4, συγκέντρωση στην οδό Αντιγονιδών.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

24/4/2009

— Κινδυνεύει αρχαίος ναός

25/1/2009

— Δικομματική «επίθεση» στην πολιτιστική κληρονομιά

21/10/2005

— Σε διαρκή απειλή τα μνημεία

6/8/1999

— Αδικαιολόγητη η απόφαση διακ

 

Θα αναδειχθούν τα ενετικά μνημεία των Χανίων

Έως το 95% των Βενετσιάνικων οχυρώσεων μπορούν να αναδειχθούν σύμφωνα με τον προϊστάμενο της 28ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής ανάδειξης οχυρώσεων Παλιάς Πόλης Χανίων Μιχάλη Ανδριανάκη, δίνοντας ένα ξεχωριστό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα στην πόλη και συμβάλλοντας σημαντικά στην προσπάθεια ένταξης της Παλιάς Πόλης στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ουνέσκο.

Ο κ. Ανδριανάκης μιλώντας στην 7η Συνδιάσκεψη των Περιφερειακών Νησιωτικών Τμημάτων ΤΕΕ εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόοδο των εργασιών που εκτελούνται τα τελευταία χρόνια σε ό,τι αφορά την ανάδειξη των τειχών, ενώ σημείωσε ότι σύμφωνα με την πληροφόρηση που έχει από τις κεντρικές υπηρεσίες η χρηματοδότηση του έργου θα συνεχιστεί στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ.

• «Η παλιά πόλη είναι μια πόλη με μεγάλη διαχρονική σημασία που παρουσιάζεται από τα νεολιθικά χρόνια και εμφανίζει ιδιαίτερη ακμή στη μινωική περίοδο, τους ιστορικούς χρόνους και τη βυζαντινή εποχή, την Βενετοκρατία και την Τουρκοκρατία, ενώ στη συνέχεια είναι πρωτεύουσα του νησιού στα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας και βεβαίως ακμάζει και μέχρι σήμερα σαν μια σημαντική πόλη» επεσήμανε ο κ. Ανδριανάκης.

Πρόσθεσε ότι παρά τις περιπέτειες των αιώνων διασώζεται ένα σημαντικό απόθεμα από μνημεία και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις οχυρώσεις τόσο τις παλαιοχριστιανικές που είναι γύρω από τον λόφο Καστέλι και που – όπως είπε – είναι από τις λίγες που σώζονται στη χώρα μας σε τέτοια έκταση και κατάσταση, όπως επίσης και οι Βενετσιάνικες οχυρώσεις.

• enet.gr, 18:12 Κυριακή 26 Απριλίου 2009