Ενα μνημείο εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής καταρρέει

Μάχη Τράτσα

• Οι κάτοικοι του Δίλοφου μαζεύουν χρήματα για να κάνουν αυτά που το κράτος δεν μπορεί

ΤΟ ΒΗΜΑ:  15/9/2011

Το χωριό Δίλοφο

 Όταν το κράτος δεν μπορεί, οι πολίτες αναλαμβάνουν δράση. Εδώ και περίπου 1,5 χρόνο ένα σπουδαίο μνημείο για τη Δυτική Μακεδονία, ο ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στο χωριό Δίλοφο Βοΐου Κοζάνης, καταρρέει και θα καταστραφεί εντελώς αν αφεθεί το έλεος του καιρού και δεν προχωρήσουν οι αναγκαίες επεμβάσεις για την αποκατάστασή του.

Με τον χρόνο να μετράει ήδη αντίστροφα, οι κάτοικοι του χωριού κατάφεραν με έρανο να μαζέψουν περί τις 50.000 ευρώ. Με προεξάρχοντα τον κ. Τηλέμαχο Σαμαρά, έναν από τους 20 μόνιμους και δραστήριους κατοίκους του χωριού, κατάφεραν να συγκεντρώσουν το απαραίτητο κονδύλι ώστε να ξεκινήσουν οι εργασίες.

Ωστόσο, επειδή η εκκλησία είναι χαρακτηρισμένη ως διατηρητέο μνημείο, απαιτείται συγκεκριμένη διαδικασία. «Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε χωρίς άδεια του υπουργείου Πολιτισμού. Το Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης ολοκλήρωσε τη στατική μελέτη, την οποία υποβάλλαμε στο υπουργείο Πολιτισμού και ενεκρίθη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ). Για να προχωρήσουμε, όμως, στα επιμέρους τμήματα κατασκευής του ναού πρέπει να κάνουμε και άλλες μελέτες», επισημαίνει ο κ. Σαμαράς.

Όπως λέει, ιδίοις δαπάνοις έκαναν τη γεωλογική μελέτη, η οποία κατέδειξε ότι το έδαφος είναι στερεό. «Μόλις υποβληθεί κι αυτή θα ξεκινήσει η αρχιτεκτονική μελέτη για την αποκατάσταση των επιμέρους τμημάτων του ναού (κίονες, τρούλο και ιερό). Όλα αυτά πάντα με έξοδα των κατοίκων του χωριού», τονίζει.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο έρανος για τη συγκέντρωση των χρημάτων έγινε το καλοκαίρι, οπότε οι κάτοικοι στο Δίλοφο αυξάνονται και φτάνουν τους 200, με τους ντόπιους που επιστρέφουν από τα αστικά κέντρα για διακοπές. «Μας βοήθησαν βεβαίως και άλλοι,εκτός των κατοίκων του Διλόφου. Για την ώρα, έχουμε μετατρέψει μια αίθουσα του δημοτικού σχολείου σε εκκλησία, καθώς ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι ο μοναδικός που έχει το χωριό. Άλλωστε δεν υπάρχουν πια παιδιά και το σχολείο δεν λειτουργεί», αναφέρει ο κ. Σαμαράς.

 

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ 7. Υπό αίρεση ο συνολικός χαρακτηρισμός του

Σε τραγέλαφο παραπέμπουν όσα συνέβησαν προχτές στην κοινή συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ-Τ, με θέμα το κτίριο – μνημείο της οδού Ζαλοκώστα 7 στην Αθήνα, το οποίο εξακολουθεί να κινδυνεύει με αποχαρακτηρισμό.Το θέμα εντάχθηκε στην ημερήσια διάταξη σαν «χαρακτηρισμός ή μη ως μνημείου» του κτιρίου, αν και είναι κηρυγμένο, στο σύνολό του, από το 2008! Αυτό το στοιχειώδες και σημαντικό στοιχείο έγινε αντιληπτό από τα δύο συμβούλια …στη διάρκεια της συζήτησης και ενώ η εισήγηση από την αρμόδια Διεύθυνση έγινε με βάση το εύρος του χαρακτηρισμού του μνημείου!

Με το που «αποκαλύφθηκε» αυτή η παρατυπία, η γγ του ΥΠΠΟ-Τ και πρόεδρος των δύο συμβουλίων, Λ. Μενδώνη, πρότεινε να αναβληθεί το θέμα, με την προϋπόθεση να επανέλθει προς συζήτηση μέχρι το τέλος του ερχόμενου Μάη. Ομως, τα περί «εύρους» του χαρακτηρισμού ως μνημείου, δηλαδή το «πόσο» και «τι» διατηρείται από το κτίριο, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την απόφαση χαρακτηρισμού όλου του κτιρίου, το 2008, «υπακούοντας» στις πιέσεις του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου στο οποίο ανήκει, ώστε να βγάλει στο «σφυρί» (υπό τις «ευλογίες» των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ) και συγκεκριμένο μνημείο (!) και όλη την ακίνητη περιουσία του (!).

Αυτή είναι η αιτία που δύο υπουργοί Πολιτισμού της ΝΔ (Λιάπης, Σαμαράς) επανέφεραν το θέμα στα ΚΑΣ και ΚΣΝΜ με το «τρικ» περί ρου «εύρους» του χαρακτηρισμού, χωρίς να συζητηθεί ποτέ για διάφορους λόγους και που η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ-Τ ξαναθέτει το ίδιο ζήτημα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από τη σύντομη συζήτηση που έγινε, προκύπτει ένα γενικότερο κλίμα «πλάνης περί των πραγμάτων». Δηλαδή, κατά πόσο ήταν «σωστός» ο χαρακτηρισμός του κτιρίου ως μνημείου! Η εισήγηση, μάλιστα, πρότεινε να χαρακτηριστούν μόνο τα υπόγεια, όπου κατά τη διάρκεια της κατοχής είχαν χρησιμοποιηθεί από τους ναζί ως χώροι κράτησης και βασανισμού αγωνιστών, το κλιμακοστάσιο και το «κέλυφος» του κτιρίου (δηλαδή μόνο την πρόσοψη και το υπόλοιπο …«γαία πυρί μειχθήτω»). Αλλά το κτίριο (κατασκευής 1938) είχε χαρακτηριστεί ως μνημείο, όχι μόνο λόγω της αρχιτεκτονικής του αξίας (δείγμα μοντερνισμού του μεσοπολέμου) αλλά και της ιστορικής του σημασίας. Διότι συνδέεται και με την απόπειρα του ΕΑΜ να ανατινάξει το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», το Δεκέμβρη του 1944.

Κατά του αποχαρακτηρισμού του κτιρίου τάσσεται, με επιστολή της, προς τα συμβούλια και το ΝΑΤ, η Πανελλήνια Ενωση Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού. Μεταξύ άλλων τονίζει ότι «η επιμονή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ το τελευταίο διάστημα αποδεικνύει το σχέδιο αποχαρακτηρισμού του μνημείου και την εμπορική του εκμετάλλευση». [Ριζοσπάστης, Πέμπτη 1 Απρίλη 2010]

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

30/3/2010– Κινδυνεύει να αποχαρακτηριστεί

19/7/2009– «Μισές» κηρύξεις … ολόκληρες καταστροφές

21/1/2005– Τα «Ξενία» και η «βιωσιμότητα»

11/10/2003– Η ΕΑΜική Αντίσταση καταδικάζει τα σχέδια βεβήλωσης

1/2/2003– Εκκλησιαστικές μπίζνες…

 

SOS για την αρχιτεκτονική κληρονομιά της Μόσχας εκπέμπουν ξένοι ακτιβιστές

• Αργοπεθαίνουν τα ιστορικά κτίρια

Reuters

Αυτή την τραγική εικόνα παρουσιάζει το κτίριο του Θεάτρου Μπολσόι

Τον κώδωνα του κινδύνου για τη διάσωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Μόσχας κρούουν ξένοι ακτιβιστές, οι οποίοι σε έκθεση που συνέταξαν τονίζουν ότι ιστορικά κτίρια της πόλης βρίσκονται στα πρόθυρα καταστροφής εξαιτίας πρόχειρων ανακαινίσεων και αλόγιστων κατεδαφίσεων.

Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Independent, η έκθεση περιγράφει την κατάσταση σε οκτώ κτίρια, συμπεριλαμβανομένου ενός το οποίο θεωρείται το παλαιότερο ξύλινο οικοδόμημα της πόλης, τα οποία ισοπεδώθηκαν ή υπέστησαν μη αναστρέψιμες ζημιές μέσα στον τελευταίο χρόνο. Οι ξένοι ακτιβιστές υπογραμμίζουν ότι δεκάδες άλλα, από διάσημα παλάτια του 19ου αιώνα έως πασίγνωστα αριστουργήματα της σταλινικής περιόδου, κινδυνεύουν να έχουν την ίδια τύχη.

Όπως αποκαλύπτει η έκθεση, η άλλοτε μεγαλειώδης πρόσοψη του Θεάτρου Μπολσόι έχει καλυφθεί με λινάτσα, το εσωτερικό είναι σε κακή κατάσταση και ρωγμές διατρέχουν ολόκληρο το κτίριο, το οποίο αντιμετωπίζει τον κίνδυνο κατάρρευσης. Το χάος στην ανακατασκευή του κτιρίου οδήγησε σε παραίτηση τον καλλιτεχνικό διευθυντή του θεάτρου, Αλεξάντερ Βεντερνίκοφ. Σε κακή κατάσταση είναι επίσης κτίρια-αριστουργήματα του σοβιετικού κονστρουκτιβισμού, παρόλο που υπάρχουν σχέδια ανακαίνισής τους.

Πολλοί επιρρίπτουν ευθύνες για το αρχιτεκτονικό χάος στη νομοθεσία, η οποία δεν προβλέπει κυρώσεις για τους κατασκευαστές που καταστρέφουν διατηρητέα οικοδομήματα, στην οικονομική κρίση που δυσχεραίνει τα πράγματα, αλλά και στον δήμαρχο της Μόσχας Γιούρι Λουζκόφ ο οποίος κατηγορείται ότι δεν προστατεύει την αρχιτεκτονική κληρονομιά της Μόσχας. [Newsroom ΔΟΛ]

Σχετικά άρθρα
	«Στοπ» στην ανακαίνιση του θεάτρου Μπολσόι λόγω αδυναμίας χρηματοδότησης (10/8/2005)
	Τον κώδωνα του κινδύνου για το θέατρο Μπολσόι κρούει η UNESCO (25/6/2003)