Πού χάθηκαν οι χορηγοί

• Οι αυστηροί όροι που θέτει ο νόμος, η κατάργηση φορολογικών απαλλαγών και η γραφειοκρατία, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, έχουν μετατρέψει τους χρηματοδότες του πολιτισμού σε είδος προς εξαφάνιση
• Θερμού Μαρία, ΤΟ ΒΗΜΑ:  09/09/2012 

Η μακέτα του αρχιτέκτονα Ρέντζο Πιάνο για το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» που βρίσκεται υπό κατασκευή στο Φαληρικό Δέλτα

Από την εποχή που η χορηγία δεν ήταν απλώς ένας κοινωνικός θεσμός, αλλά μόδα από την οποία είτε επωφελούνταν οι άξιοι είτε όχι, κερδισμένος έβγαινε πάντα ο πολιτισμός. Ως σήμερα, που οι χορηγοί αποτελούν είδος προς εξαφάνιση, δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια. Απλώς η ιστορία της χώρας ήρθε τα πάνω κάτω και ο πολιτισμός, αποπαίδι της κρατικής μέριμνας ακόμη και σε καλούς καιρούς, όχι μόνο βλέπει τα κονδύλιά του να έχουν μειωθεί δραματικά, αλλά χάνει και τα τελευταία του στηρίγματα. Οι χορηγοί εξαφανίστηκαν και η οικονομική κρίση είναι σίγουρα η πρώτη αιτία. Αρκετές από τις μεγάλες εταιρείες, που υπήρξαν στο πρόσφατο παρελθόν γενναίοι χορηγοί του πολιτισμού, έκλεισαν ή αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης – δεν είναι μυστικό ότι γνωστοί επιχειρηματίες, πρώην χορηγοί, είναι υπόλογοι στη Δικαιοσύνη -, ενώ οι τράπεζες, παρ’ ότι συνεχίζουν χορηγικά, περνούν τη δική τους σοβαρή οικονομική κρίση. Από την άλλη το κράτος, έχοντας θέσει αυστηρούς όρους στη χορηγία, την οδήγησε σε συρρίκνωση προτού καν αυτή συμβεί από μόνη της.

 

Ο ευρωπαϊκός Νότος κοιτάζει το μέλλον

Οι περικοπές κονδυλίων στον πολιτισμό, προκαλούν ποταμό νέων ιδεών, επιχειρηματικότητας και ρεαλισμού

• Της Μαργαριτας Πουρναρα, Η Καθημερινή, 16/6/2012

Οι χορηγίες ελαχιστοποιήθηκαν. Η κρατική στήριξη στον πολιτισμό γίνεται όλο και ισχνότερη. Ποιο θα είναι το καινούργιο «καύσιμο» για συνεχίσει να λειτουργεί καλλιτεχνική σκηνή, να πραγματοποιούνται αρχαιολογικές ανασκαφές αλλά και η συντήρηση σπουδαίων μνημείων στις χώρες της -χειμαζόμενης οικονομικά- Ευρώπης; «Μα, η αφοσίωση των ίδιων των πολιτών. Μόνο αυτοί θα προστατεύουν την Ιστορία, την παράδοση και την σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή». H Ιλάρια Μπορλέτι Μπουιτόνι, φαίνεται να είναι απολύτως σίγουρη για τις νέες κατευθύνσεις. Αλλωστε η εκπρόσωπος του Fondo Ambiente Italiano, μπορεί να καυχηθεί ότι η οργάνωσή της έκανε την πιο επιτυχημένη εκστρατεία για την τόνωση της συμμετοχής των απλών ανθρώπων στη σωτηρία και ανάδειξη μνημείων και τοποθεσιών φυσικού κάλλους.

Συναντήσαμε την ενθουσιώδη Ιταλίδα στην Λισσαβώνα, όπου έγινε φέτος η ετήσια συνάντηση των βραβείων της Europa Nostra της Ομοσπονδίας των Ευρωπαϊκών Οργανώσεων για την προστασία της Ιστορικής Κληρονομιάς και της Φύσης. Εκεί παρουσίασε συνοπτικά την καμπάνια με τίτλο «Τόποι της Καρδιάς μας» (Luoghi del Cuore) και σύνθημα “Η υπογραφή σου σώζει”, που έκλεψε την παράσταση. Ενα τηλεοπτικό σποτάκι μερικών δευτερολέπτων όπου άτομα από κάθε γωνιά του πλανήτη ψηφίζουν τα αγαπημένα τους μέρη στην Ιταλία. Το συμπέρασμα; Τα μνημεία μιας χώρας δεν είναι εθνικά αλλά οικουμενικά και η καλή τους κατάσταση είναι κάτι που αφορά ολόκληρη την ανθρωπότητα. Η τελευταία έκκληση του Luoghi del Cuore), συγκέντρωσε πάνω από μισό εκατομμύριο ψήφους απ’ όλον τον κόσμο. Και μην φανταστείτε ότι υποψήφιο ήταν μόνο το Κολοσσαίο ή η Καπέλα Σιστίνα. Ακόμα και μικρές εκκλησίες σε απομακρυσμένες περιοχές κέρδισαν την προσοχή του κοινού.

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ – ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ «Τεμενάδες» στους «χορηγούς»…

Πληθαίνουν τα γεγονότα που τεκμηριώνουν την επικίνδυνη πολιτική ιδιωτικοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, χάριν του στρατηγικού στόχου του κεφαλαίου, της ΕΕ και των κυβερνήσεων για πλήρη εμπορευματοποίηση του πολιτισμού. «Οχημά» της είναι το φαινομενικά «αθώο» αστικό ιδεολόγημα περί «πολιτιστικής χορηγίας», που θεσμοθετηθεί διά νόμου.

Ετσι, μετά τα εγκαίνια, στα τέλη του Απρίλη, της βιβλιοθήκης του Βυζαντινού Μουσείου Αθήνας, που ανακαινίσθηκε …με «χορηγία» του «Ιδρύματος Ωνάση», το ΥΠΠΟΤ ανακοίνωσε χτες τη «χορηγία» της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού» στο έργο «για τη στήριξη του ακραία ετοιμόρροπου αρχαίου πύργου στην Αγία Μαρίνα Κέας» (έργο του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικού Εργου του ΥΠΠΟΤ), όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση.

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ: Κλίνατε επί… χορηγών

• Ψίχουλα για κινηματογραφικές και οπτικοακουστικές δράσεις

Με το «τεράστιο» ποσό των 609.000 ευρώ επιχορηγεί το ΥΠΠΟ-Τ 25 φορείς του οπτικοακουστικού τομέα (με την πιλοτική λειτουργία της νέας διαδικασίας επιχορηγήσεων, μέσω του Μητρώου Πολιτιστικών Φορέων), αποδεικνύοντας και πάλι την πολιτική απαξίωσης του πολιτισμού μας.

Το υποκριτικό παραλήρημα του ΥΠΠΟ-Τ συνοψίζεται στο ακόλουθο απόσπασμα: «Οι προτεραιότητες του υπουργείου κατά την πιλοτική φάση του μητρώου είναι η στήριξη των νέων δημιουργών, η ενίσχυση της εξωστρέφειας του ελληνικού πολιτισμού, η στήριξη των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων όσον αφορά την πρόσβασή τους στη δημιουργία, η στήριξη παραμεθόριων περιοχών, η ανάδειξη νέων μορφών δημιουργίας και η διαχειριστική επάρκεια των πολιτιστικών φορέων»… Ολα αυτά με τις 10.000 και 6.000 ευρώ που επιχορηγεί τους περισσότερους! Και η πραγματική πολιτική του ΥΠΠΟ-Τ καταδεικνύεται από την καταληκτική φράση της παραγράφου «…η εύρεση πόρων εκτός δημοσίου».

Πιο προνομιούχος είναι η λεγόμενη «Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου», η οποία για ένα συνέδριο με θέμα «Η σημασία της οπτικοακουστικής παιδείας για μια κοινωνία σε κρίση» επιχορηγείται με 50.000 ενώ, ενώ το 18ο Μεσογειακό Φεστιβάλ Νέων Κινηματογραφιστών με 10.000 και η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, για τη συλλογή – συντήρηση – αποκατάσταση και προβολή ταινιών, μια ιδιαίτερα σημαντική και πολυέξοδη δουλειά, με 170.000 ευρώ.

Επιχορηγούνται επίσης: 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Επιστημονικών Ταινιών Αθήνας (5.000 ευρώ), Διαγωνισμός σεναρίων μικρού μήκους ταινιών τριών λεπτών (9.000), 8η Διεθνής Συνάντηση Αρχαιολογικής Ταινίας του Μεσογειακού Χώρου… και πέραν της Μεσογείου (5.000), 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νάουσας (25.000), Εταιρεία «Κύκλος» 5ο Athens International Short Film Festival Psarokokalo 2011 (10.000), Εταιρεία «STUDIO» – παράλληλο κύκλωμα, εμπλουτισμός – συντήρηση ταινιοθήκης και βιβλιοθήκης. Ψηφιοποίηση κινηματογραφικού περιεχομένου (25.000), Ευρωπαϊκό Κέντρο Κινούμενων Σχεδίων Κινούμενα Σχέδια και Ανθρώπινα Δικαιώματα (5.000), «Νεανικό Πλάνο» – 13ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους – 10η Ευρωπαϊκή Συνάντηση Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας Camera Zizanio (80.000), Ενωση Σεναριογράφων Ελλάδος (5.000), Ενωση Σκηνοθετών – Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου – 13ο Φεστιβάλ Μεσογειακού Ντοκιμαντέρ (25.000), Ενωση Τεχνικών Ελληνικού Κινηματογράφου – Τηλεόρασης για αξιοποίηση και ανάδειξη της ελληνικής και παγκόσμιας κινηματογραφικής πολιτιστικής κληρονομιάς (25.000), Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών Θεάτρου, Κινηματογράφου, Τηλεόρασης (50.000), Κέντρο Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου 23ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου (25.000), 16ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου «Νύχτες Πρεμιέρας» (35.000), Ομοσπονδία Κινηματογραφικών Λεσχών Ελλάδας Εκδόσεις (2.000), Ομοσπονδία Κινηματογραφικών Λεσχών Ελλάδας (10.000), κ.ά.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

12/12/2010– Στο «έλεος» της αγοράς

11/10/2009– Σύγχρονη στέγη… άδηλος προορισμός

20/11/2007– Πενιχρή πολιτική για τις ταινιοθήκες

22/7/2007– Συντηρητική εναρμόνιση και αυταπάτες

26/11/1996– Η ελληνική ταινία κοντά στο λαό

 

Η αυλαία της 2ης Μπιενάλε της Αθήνας με τίτλο «Ηeaven» άνοιξε χθες στο Γκαίτε

Με μια ανοιχτή συζήτηση για τον ρόλο της χορηγίας στον πολιτισμό άνοιξε χθες στο Ινστιτούτο Γκαίτε η αυλαία της επικοινωνίας για τη 2η Μπιενάλε της Αθήνας 2009 «Ηeaven», η οποία θα υποδεχθεί το κοινό στις 15 Ιουνίου. Στη συζήτηση, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος Πάσχος Μανδραβέλης , συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Θοδωρής Δραβίλλας , ο δρ Πολιτιστικής Χορηγίας Πέτρος Ζούνης, η διευθύντρια εταιρικών σχέσεων της Cosmote, δηλαδή του μεγάλου χορηγού της Μπιενάλε, δρ Μαριλένα Φατσέα, ο σκηνοθέτης, χορογράφος και εκ των επιμελητών της Μπιενάλε Δημήτρης Παπαϊωάννου, η διευθύντρια σύνταξης της εφημερίδας «Αthens Voice» Αγγελική Μπιρμπίλη και οι καλλιτεχνικοί διευθυντές της Μπιενάλε ΧΥΖ ( Ξένια Καλπακτσόγλου, ΡokaΥio , Αυγουστίνος Ζενάκος ).

Τους άξονες του προβληματισμού έθεσε πρώτος ο κ. Μανδραβέλης, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων ότι το κράτος εξ ορισμού δυσκολεύεται να υποστηρίξει την πρωτοποριακή τέχνη, κάτι που επιβάλλει την ανάμειξη του ιδιωτικού τομέα. Δίχως να σηκώσει ακριβώς το γάντι αλλά και δίχως να το αγνοήσει, ο γενικός γραμματέας του ΥΠΠΟ κ. Δραβίλλας μίλησε για τη σημασία που δίνει το ΥΠΠΟ στην ανάπτυξη του θεσμού της πολιτιστικής χορηγίας, ενώ υπογράμμισε ότι, χωρίς να αποποιείται το κράτος τον ρόλο του και τις ευθύνες του, διακρίνει στον ιδιωτικό τομέα έναν εταίρο στη διάδοση των πολιτιστικών αγαθών προς όφελος των πολιτών.

Οι επιμελητές της Μπιενάλε αναφέρθηκαν στη σχέση χορηγού και χορηγουμένων από την πλευρά των δημιουργών, αλλά και στις δημιουργικές προκλήσεις που έχει μια τέτοια συνεργασία. Αναπτύσσοντας τον ρόλο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στη στήριξη και προβολή του πολιτισμού, η κυρία Φατσέα υπογράμμισε την προστιθέμενη αξία που μπορεί να προσφέρει ο χορηγός σε μια πολιτιστική δράση, συμβάλλοντας στην επιτυχία της με την επιχειρηματική τεχνογνωσία του, αλλά και λειτουργώντας ως πολλαπλασιαστής μηνυμάτων μέσα από τις δικές του ενέργειες επικοινωνίας. Οπως επισημάνθηκε, στη σύγχρονη Ελλάδα δεν αναγνωρίζεται όπως θα έπρεπε η κοινωνική ευποιία του χορηγού, ειδικά αν αυτός προέρχεται από την επιχειρηματική κοινότητα, ενώ συχνά παρατηρείται μια μάλλον άδικη τάση στιγματισμού του με το πρόσχημα της διάθεσης εμπορευματοποίησης του πολιτισμού χάρη στη διαφήμιση. Καθοριστικός για την αλλαγή αυτής της αντίληψης, όπως αναφέρθηκε, είναι και ο ρόλος των ίδιων των χορηγουμένων και των ΜΜΕ.

O κ. Ζούνης, με τη σειρά του, χαρτογράφησε το πώς έχει αναπτυχθεί η πολιτιστική χορηγία στη χώρα μέχρι στιγμής και κατ΄ εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, ενώ η κυρία Μπιρμπίλη, αναφερόμενη στην πρωτοβουλία της «Αthens Voice» να φέρει την «Τέχνη στην πρώτη σελίδα», ανέπτυξε τον ρόλο των ΜΜΕ στην προαγωγή και διάδοση της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Τέλος, ο κ. Παπαϊωάννου μίλησε για τη σειρά δράσεων που συνεπιμελείται με τον εικαστικό Ζάφο Ξαγοράρη στο πλαίσιο της Μπιενάλε.

Η 2η Μπιενάλε της Αθήνας 2009 «Ηeaven» θα διεξαχθεί από τις 15 Ιουνίου ως τις 4 Οκτωβρίου στο Ολυμπιακό Πόλο Φαλήρου (Κτίριο Εσπλανάδας και πλατεία Νερού), καθώς και στην παραλιακή ζώνη του Π. Φαλήρου, από τον Φλοίσβο ως τον Μπάτη. Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες θα ξεπεράσουν τους 130. Επιμελητές της έκθεσης είναι οι Δημήτρης Παπαϊωάννου και Ζάφος Ξαγοράρης, Τσους Μαρτίνες, ΚέιΣόφι Ραμπίνοβιτς, Νταϊάνα Μπάλντον, Νάντια Αργυροπούλου και Χριστόφορος Μαρίνος , ενώ τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό έχει αναλάβει ο ΑνδρέαςΑγγελιδάκης.

• ΤΟ ΒΗΜΑ, Τρίτη 26 Μαΐου 2009