«Παγώνει» πάλι η αποκατάσταση Τατοΐου

• Ελλειψη συνεργασίας και πρόβλημα συνεννόησης υπηρεσιακών παραγόντων τορπιλίζουν κάθε προσπάθεια

ΜΝΗΜΕΙΑ. Πισωγυρίσματα λόγω εκλογών. Ετσι βλέπουν οι υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού τη χθεσινή απόφαση του ΚΑΣ να μην ασχοληθεί σε προεκλογική περίοδο με την ένταξη του έργου αποκατάστασης του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου, στο Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Εργων. Κι όμως η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ κάποιων υπηρεσιακών παραγόντων που ασχολούνται με το έργο και το πρόβλημα συνεννόησης μεταξύ τους βομβαρδίζει κάθε προσπάθεια που έγινε ώς τώρα, έστω και σε βήμα σημειωτόν.

Φταίνε οι εκλογές

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που εμφανίζεται αυτή τη στιγμή στο έργο είναι η αδυναμία συνεργασίας των υπηρεσιών, γεγονός που προκάλεσε και την πρόταση της ένταξής του στο ΤΔΠΕΑΕ.

Κάποιοι επικαλέστηκαν νομικό πρόβλημα. Οτι δεν μπορεί να εξετάσει το ΚΑΣ το θέμα και ότι πρέπει να περάσει από το Συμβούλιο Νεώτερων Μνημείων, μια τέτοια απόφαση. Η τροπολογία ωστόσο του 2008 που επικαλέστηκε στην προχθεσινή συνεδρίαση του ΚΑΣ ο νομικός σύμβουλος του ΥΠΠΟ Αντ. Κλαδιάς, αποδεικνύει ακριβώς το αντίθετο. Παρ’ όλα αυτά, παγιδευμένο το Συμβούλιο σε αυτή την ατμόσφαιρα, φροντίζοντας να αποφύγει κάθε μελλοντική κατηγορία (μετά την υπόθεση Ζαχόπουλου φυλάνε και τη γούνα τους στο ΥΠΠΟ) και να μη βρεθεί στο στόχαστρο, ανέβαλαν το θέμα για αργότερα.

Η πρόταση ήταν του γεν. γραμματέα Θ. Δραβίλλα και έγινε ομόφωνα αποδεκτή. Το νομικό θέμα όμως που επικαλέστηκαν και η μετάθεση της συζήτησης του θέματος ίσως από κοινό συμβούλιο ΚΑΣ και ΚΣΝΜ ήταν η δικαιολογία. Ολοι γνώριζαν ότι οι εκλογές παγώνουν το θέμα.

Οι παρατηρήσεις όμως του γεν. γραμματέα αποκάλυψαν και το αδιέξοδο της κατάστασης. Μίλησε για αυτορρύθμιση προβλημάτων που δεν μπορεί να επιτευχθεί, γι’ αυτό άλλωστε ζητάνε τη βοήθεια άλλου φορέα (ΤΔΠΕΑΕ), αλλά και για την ανάγκη επιτάχυνσης των εργασιών. Την ατμόσφαιρα πυροδότησε περισσότερο η θέση του Ν. Μουρτζά μέλους του ΚΑΣ όταν υπαινίχθηκε «αναθέσεις σε συγκεκριμένα γραφεία και πρόσωπα» όπως είπε, εκφράζοντας της αντίθεσή του στις κατ’ ανάθεση μελέτες.

Οσο όμως αυτά συμβαίνουν στα γραφεία και στα συμβούλια το Τατόι βρίσκεται σε αδιέξοδο και χάνεται πολύτιμος χρόνος εις βάρος των μνημείων.

Μισές δουλειές

Η Διεύθυνση Αναστήλωσης Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων έχει προχωρήσει στην αρχιτεκτονική αποτύπωση με τη χρήση τοπογραφικών οργάνων αλλά και αναζήτηση της παθολογίας του κτιρίου για όλες τις φθορές που το έχουν χτυπήσει ώς σήμερα, η Διεύθυνση Συντήρησης είχε συντηρήσει γύρω στα 3.500 αντικείμενα νεότερα και αρχαία ενώ εδώ και μήνες έπρεπε να εξασφαλιστεί χώρος περισσότερος από τα τρία κοντέινερ που ξεχειλίζουν από τους «θησαυρούς». Η Εφορεία Αρχαιοπωλείων και Αρχαιολογικών Συλλογών έχει αυξήσει τον κατάλογο των καταγραφών με τα αρχαία αντικείμενα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εκτός από τα χρήματα -αν και έχει προγραμματιστεί στο ΕΣΠΑ στα δέκα έργα με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό- είναι αυτό της έλλειψης χώρου. Το γεγονός ότι δεν έχουν πού να βάλουν τα αντικείμενα για να προχωρήσει κάθε υπηρεσία τα δικά της έργα και να φτάσουν στο ανάκτορο, περιπλέκει τα πράγματα. Πολύ περισσότερο που η 1η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων – όπως λένε από το υπουργείο- δεν έχει παραδώσει κανένα ολοκληρωμένο κτίριο. Εργασίες έχει πραγματοποιήσει αλλά αποσπασματικά, κι αυτό γιατί είναι υπεύθυνη μόνο για σωστικά έργα.

Τα κτίρια όμως καταρρέουν και το ΥΠΠΟ αδυνατεί να επέμβει. Σηκώνει τα χέρια ψηλά. Θυμίζουμε πως η έκταση του κτήματος είναι 47.427 στρεμμάτων, με 39 κτίρια!

Στα κοντέινερς στοιβάζονται χειρόγραφα, εικόνες, ρούχα, χαλιά, παιχνίδια κ.ά.

Η πρώτη καταγραφή έδειχνε 326 πίνακες. Δεν είναι η μοναδικοί. Τα έργα με την υπογραφή «Φρέντι» που ζωγράφιζε η Φρειδερίκη, δείχνει ότι υπάρχουν κι άλλες εκπλήξεις.

Μέχρι σήμερα έχουν διατεθεί 400.000 ευρώ σε άμεσα σωστικά μέτρα, 620.000 για τις σωστικές επεμβάσεις ενώ για τη μελέτη αναστήλωσης προβλέπονται 800.000 ευρώ. Η υπόθεση του Τατοΐου όμως χρειάζεται κάτι περισσότερο. Μέχρι τώρα αποδεικνύει πως «όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει».

• Της Γιωτας Συκκα, Η Καθημερινή, 17/09/2009

 

ΚΑΣ: Στάσιμη, λόγω εκλογών, η αποκατάσταση των μνημείων στο Τατόι

Εν όψει των εκλογών δεν αναβάλλονται μόνο θέματα στο ΚΑΣ, αλλά λύνονται και τα στόματα και βγαίνουν τα μαχαίρια… Η αναβολή αφορά την πρόταση της ένταξης του Τατοΐου (της αποκατάστασης, δηλαδή, των κινητών και ακίνητων μνημείων του) στο Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Εργων του υπουργείου Πολιτισμού. Και αυτό προκειμένου να ενταχθεί το έργο στο ΕΣΠΑ, ώστε να υπάρξει χρηματοδότηση. Στη συζήτηση όμως που έγινε την Τρίτη το βράδυ αποκαλύφθηκε όχι μόνο το χάος που επικρατεί μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών του υπουργείου, αλλά και η αδυναμία της ηγεσίας του να τις διευθύνει και να τις συντονίσει. Επιπλέον, ο γενικός γραμματέας του ΥΠΠΟ και πρόεδρος του ΚΑΣ κ. Θ. Δραβίλλας αρνήθηκε κατηγορηματικά να συμμετάσχει σε ψηφοφορία σχετικά με την ένταξη του Τατοΐου στο συγκεκριμένο Ταμείο, λόγω της προεκλογικής περιόδου, δηλώνοντας μάλιστα ότι σε αντίθετη περίπτωση θα αποχωρούσε από την αίθουσα. Τελικώς, μετά τις εκλογές τα σπουδαία, αν και εφόσον υπάρξουν, φυσικά, για το Τατόι, το οποίο όλοι οι υπουργοί Πολιτισμού της ΝΔ επισκέφθηκαν (πλην του κ. ΑντώνηΣαμαρά, ο οποίος ενδεχομένως δεν πρόλαβε) αλλά το έργο παραμένει σε απόλυτη στασιμότητα. Αιτία θεωρήθηκε η έλλειψη συντονιστικού οργάνου- το οποίο ουδείς σκέφθηκε να δημιουργήσει κατά τα τελευταία πέντε χρόνια-, γεγονός το οποίο, όπως ειπώθηκε, συνετέλεσε στις προστριβές μεταξύ των εμπλεκομένων υπηρεσιών (Διεύθυνση Συντήρησης, Διεύθυνση Αναστήλωσης, Εφορεία Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών, Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων). Επιφυλάξεις όμως διατυπώθηκαν και ως προς το ΤΔΠΕΑΕ- κατηγορήθηκε ότι κάνει αναθέσεις έργων σε συγκεκριμένα γραφεία-, ενώ βαρείς ήταν οι χαρακτηρισμοί και για τις επιστημονικές επιτροπές που αναλαμβάνουν την εποπτεία των έργων, ότι δηλαδή στελεχώνονται από συνταξιούχους αρχαιολόγους (οι οποίοι προφανώς δεν χαίρουν της εκτίμησης των εν ενεργεία). [Το Βήμα, Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2009]

 

«Παιδονόμοι» της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας

• Ως «σανίδα σωτηρίας» για τα έργα στο Τατόι εμφανίζεται η ιδιωτικοοικονομική διαχείριση (και) στον πολιτισμό

Η προωθούμενη ένταξη των έργων στο πρώην βασιλικό κτήμα Τατοΐου, στο Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Εργων (ΤΔΠΕΑΕ) – Νoμικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου – επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ για τα αρνητικά αποτελέσματα που επιφέρει η αλληλοσυμπληρούμενη, αντιδραστική πολιτιστική πολιτική του δικομματισμού στην πολιτιστική κληρονομιά και στον αρμόδιο κρατικό φορέα προστασίας της, την Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Το θέμα θα συζητιόταν προχτές στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Την ίδια μέρα ο «Ρ» σημείωνε ότι το ΤΔΠΕΑΕ αποτελεί ένα από τα «εργαλεία» του αστικού κράτους για την «εμπέδωση» της ιδιωτικο-οικονομικής διαχείρισης του πολιτισμού από τους κρατικούς φορείς. Θύμιζε, ότι σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο (1992), «δεν υπάγεται στο δημόσιο τομέα και λειτουργεί και διαχειρίζεται τις πιστώσεις κατά τις διατάξεις του ιδιωτικού δικαίου, εξαιρείται των διατάξεων του δημοσίου λογιστικού (…) προσλαμβάνει το απαιτούμενο προσωπικό, κατά παρέκκλιση των σχετικών διατάξεων (…) προκηρύσσει τους αναγκαίους για την εκτέλεση των έργων διαγωνισμούς (…) υπογράφει συμβάσεις και εγκρίνει κάθε άλλη αναγκαία δαπάνη για την εκτέλεση των έργων και τη λειτουργία του Ταμείου». Σημείωνε τις εύλογες αντιδράσεις της αρχαιολογικής κοινότητας που βλέπει να «σαλαμοποιούνται» οι αρμοδιότητες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, χάριν της αγοραίας «ευελιξίας» και ότι το πρόβλημα είναι ανεξάρτητο από το αν βρεθεί η νομική «φόρμουλα» ώστε το Ταμείο να εμπλακεί και σε έργα για νεότερα μνημεία (μετά το 1830, όπως του Τατοΐου) εκτός των αρχαιολογικών.

Από τη συζήτηση στο ΚΑΣ προέκυψε, ότι το θεσμικό πλαίσιο έχει ήδη «στρωθεί» με απανωτές τροποποιήσεις στον ιδρυτικό νόμο του Ταμείου, από όλες τις κυβερνήσεις. Το «κερασάκι» ήταν ο περσινός νόμος με τον οποίο συστάθηκε το νέο Μουσείο Ακρόπολης ως ΝΠΔΔ και διευρύνθηκαν ακόμη περισσότερο οι αρμοδιότητες του ΤΔΠΕΑΕ.

Αυτός ο «γιγαντισμός» του Ταμείου, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη υποχρηματοδότηση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, οδηγεί στην αναζήτηση «σωτηρίας» σε φορείς όπως το ΤΔΠΕΑΕ. Αυτή είναι η αιτία του προβλήματος που έχει σαν αποτέλεσμα και τις «τριβές», όπως τις χαρακτήρισε ο γγ του ΥΠΠΟ, Θ. Δραβίλλας, στο ΚΑΣ, μεταξύ των αρμόδιων Διευθύνσεων του ΥΠΠΟ, για τα – «παγωμένα» αυτή τη στιγμή – έργα στο Τατόι. Παρουσιάζοντας, όμως, τα αποτελέσματα ως αιτίες τα πράγματα οδηγούνται σε αδιέξοδο, που δε λύνει η απόφαση για αναβολή του θέματος και ένταξή του σε κοινή συνεδρίαση του ΚΑΣ και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων. Την αναβολή ζήτησε ο γγ, προσθέτοντας ότι αν το Συμβούλιο επέμενε στη συζήτηση του θέματος, ο ίδιος θα αποχωρούσε και ότι η ένταξη του έργου στο ΤΔΠΕΑΕ προτάθηκε από τις Γενικές Διευθύνσεις, οι οποίες εμφανίστηκαν να μη «συμβιβάζονται» και να «μην αυτορυθμίζονται» και ότι δεν υπάρχει καμιά άλλη «σκοπιμότητα». Εμφανίστηκε, μάλιστα, να «συμμερίζεται» τις απόψεις των αρχαιολόγων για την «ύπαρξη αυτού του μορφώματος που λέγεται ΤΔΠΕΑΕ»!

Το γιατί η κυβέρνηση ενισχύει τα ΝΠΙΔ στον πολιτισμό και πώς γίνεται να «μην» μπορεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία να διαχειριστεί έργα αρμοδιότητάς της και χρειάζεται «παιδονόμους» τύπου ΤΔΠΕΑΕ, είναι ερωτήματα που ευλόγως δεν τέθηκαν στο ΚΑΣ, αφού… αγγίζουν τον αντιδραστικό προσανατολισμό της κυβερνητικής πολιτιστικής πολιτικής. [ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 17/09/2009]

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

15/9/2009

— Σε ΝΠΙΔ τα έργα στο Τατόι

11/9/2009

— Ούτε η … «ευελιξία» το σώζει

7/10/2008

— Κυβερνητική επίθεση στην πολιτιστική κληρονομιά

18/9/2008

— Το ΤΑΠΑ θα «ταΐζει» πολλούς…

25/8/2005

— Ιδιωτικοοικονομική … «ευελιξία»