- Παύλος Γερουλάνος, υπ. Πολιτισμού και Τουρισμού: O πήχυς της ηθικής με τον οποίο κρινόμαστε να είναι ψηλά κι ας κοστίζει την καριέρα κάποιων
- Tης Μαργαριτας Πουρναρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 23/05/2010
Ο Παύλος Γερουλάνος έβγαλε ένα στυλό από την τσέπη του πουκαμίσου του και όσο μας μιλούσε, σχεδίαζε περίεργα βελάκια πάνω στο χασαπόχαρτο με τους κακοτυπωμένους αστακούς που έχουν, αντί τραπεζομάντιλου, στο εστιατόριο «Σαρδέλες» στο Γκάζι. Η συζήτηση κράτησε πολύ και σε κάποια διαλείμματα τσιμπολόγησε λίγο χταπόδι και δεν δίστασε να πιάσει με τα χέρια του μερικά αχνιστά καραβιδάκια. Ηρθε στο γεύμα αμέσως μετά την ανακοίνωση ότι ο κ. Νικητιάδης καταλαμβάνει τη θέση της απελθούσας υφυπουργού Τουρισμού, έτοιμος να απαντήσει σε άχαρες και δύσκολες ερωτήσεις.
Με physique Βόρειου Ιταλού και απλότητα Αμερικανού, ο κ. Γερουλάνος δεν θυμίζει σε τίποτα το βαθύ ΠΑΣΟΚ. Μεγάλωσε σε μία από τις λίγες βέρες αστικές οικογένειες της Αθήνας, σπούδασε στη Βοστώνη και είναι εδώ και πολλά χρόνια στενός συνεργάτης του Γιώργου Παπανδρέου. Μοιράζονται, άλλωστε, πολλά: όραμα, καλές προθέσεις, καλλιέργεια, την πεποίθηση ότι με την εφαρμογή ορισμένων θεωρητικών μοντέλων θα υπάρξουν λύσεις σε επείγοντος χαρακτήρος θέματα, χωρίς όμως να συνυπολογίζουν συχνά -όπως τους καταλογίζεται- ότι η σκληρή ελληνική πραγματικότητα έχει τους δικούς της νόμους. Ιδιαίτερα στην περίοδο κρίσης που ζούμε τώρα, για να έχει κανείς αποτέλεσμα πρέπει να αφήσει τη θεωρία και να βουτήξει τα χέρια στην Κόπρο του Αυγείου που έχουν φτιάξει η διαφθορά, η κακοδιαχείριση, ο κακώς νοούμενος συνδικαλισμός.
Επιφορτισμένος με πολλά καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη (ΕΡΤ, τουρισμός, πολιτισμός και αθλητισμός), έχει δείξει αποφασιστικότητα σε κάποια ζητήματα και σε άλλα ολιγωρία. Στις απαντήσεις του για τις «καυτές πατάτες» του τουρισμού και του πολιτισμού διαφαίνεται μια ψυχραιμία κι ένας μακρόπνοος σχεδιασμός, που θα μπορούσε να είναι σχεδόν παρεξηγήσιμος, δεδομένης της κρισιμότητας της κατάστασης. Ο ίδιος, όμως, τονίζει ότι η κακή νοοτροπία δεν αλλάζει από τη μια μέρα στην άλλη και δίνει περισσότερη βαρύτητα στο αύριο και όχι στο τώρα, είτε πρόκειται για την καμπάνια είτε για τις ακυρώσεις των τουριστών. Η κουβέντα ξεκίνησε αναπόφευκτα από την αποπομπή της υφυπουργού κ. Αντζελας Γκερέκου. Ενα μελανό στίγμα για μια κυβέρνηση που μάχεται τη διαφθορά, το οποίο έρχεται στη δυσκολότερη συγκυρία για τον τουρισμό.
«Η κυβέρνηση δείχνει να έχει αντανακλαστικά. Σε αντίστοιχες περιπτώσεις η Ν.Δ. θα είχε σύρει εβδομάδες την υπόθεση μέχρι να φύγει ο υπαίτιος. Χαίρομαι που ο πήχυς της ηθικής με τον οποίο κρινόμαστε είναι τόσο ψηλά. Και ας κοστίζει την πολιτική καριέρα κάποιων από εμάς. Ετσι πρέπει να γίνει».
– Πλήττεται και ο πρωθυπουργός, που φαίνεται να εμπιστεύθηκε ένα καίριο πόστο σε κάποιον που δεν είχε φροντίσει τα του οίκου του…
– Το καλύτερο θα ήταν να κοιτάξει ο καθένας την ντουλάπα του, να βρει τους σκελετούς και να τελειώνουμε μια ώρα αρχύτερα με τέτοια πράγματα. Νομίζω ότι η κ. Γκερέκου -με την οποία είχα εξαιρετική συνεργασία- θεώρησε ότι αυτό αφορούσε το παρελθόν, δεν το χειρίστηκε σωστά πολιτικά.
– Είχαμε τουλάχιστον 20.000 ακυρώσεις διανυκτερεύσεων στην Αθήνα μετά τα τραγικά περιστατικά της 5ης Μαΐου. Τι τουρισμό περιμένουμε τελικά φέτος;
– Είναι και πολύ νωρίς για εκτιμήσεις και ιδιαίτερα ρευστή η κατάσταση. Αυτή τη στιγμή ο ελληνικός τουρισμός πάσχει από το σύνδρομο «Ασ’ το για του χρόνου». Οι τουρίστες, πριν αποφασίσουν να έρθουν, σκέφτονται ότι μπορεί να μη γίνει η πτήση, να μη μπορεί το πλοίο τους να φύγει από το λιμάνι, να πέσουν σε διαδηλώσεις. Οι ακυρώσεις μετά τα επεισόδια αφορούσαν κρατήσεις τελευταίας στιγμής. Αν καταφέρουμε να περιορίσουμε τις απώλειες, ίσως να μη φανεί και τόσο σημαντικό το ποσοστό, ειδικά όταν μιλάμε για μια χώρα που έχει εκατομμύρια επισκέπτες που πάνε στα νησιά.
– Η καμπάνια με το μήνυμα «Καλημέρα», μέσα στο εξαιρετικά δυσμενές κλίμα, μας έκανε να δείχνουμε στους ξένους σαν να μην έχουμε επαφή με την πραγματικότητα.
– Η καμπάνια αυτή σηματοδοτεί ένα τέλος εποχής. Επίτηδες δεν την διαφημίσαμε πολύ, όχι γιατί δεν υπήρχαν χρήματα, αλλά δεν θέλαμε να ταυτιστούμε μαζί της. Εγγυώμαι ότι η επόμενη θα απηχεί την απίστευτη ποικιλομορφία του ελληνικού τοπίου και μιαν άλλη ματιά στον πολιτισμό και την ιστορία μας.
– Τι άλλα μέτρα πήρατε για να αντιστρέψετε το κακό κλίμα στον τουρισμό;
– Τη διευκόλυνση στην έκδοση βίζας στους πολίτες κάποιων χωρών και τη δυνατότητα να διαρκεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ώστε να έχουν περισσότερες επισκέψεις. Μειώσαμε λίγο τα τέλη αεροδρομίου και κάνουμε προσπάθειες με το καμποτάζ. Προσπαθούμε να προβάλλουμε την πραγματική εικόνα για τη χώρα, όπου παρουσιαζόμαστε σαν να έχουμε βίαια επεισόδια συνεχώς. Τα αρνητικά δημοσιεύματα είναι καθημερινά. Εξαιτίας της κακής δημοσιότητας παλεύουμε με το ένα χέρι μας δεμένο πίσω από την πλάτη.
– Ως πολίτης πώς αισθανθήκατε όταν ακούσατε για τους τρεις θανάτους;
– Οργίστηκα, στενοχωρήθηκα, ένιωσα μια τρομερή αίσθηση αδικίας. Το κόστος τριών ανθρωπίνων ζωών δεν μπορεί να μετρηθεί. Το κόστος για την εικόνα της χώρας ήταν τεράστιο.
- Το ΠΑΜΕ έχει χάσει κάθε κοινωνικό έρεισμα
– Μπορεί μόνο ένας υπουργός να εποπτεύσει σωστά τόσους νευραλγικούς τομείς;
– Δεν επωμίζομαι μόνος μου τις ευθύνες. Εχω υφυπουργό, συνεργάτες. Στον τουρισμό έχουμε ρίξει μεγάλη βαρύτητα στην προσπάθειά μας να αντιστρέψουμε το κλίμα. Δυστυχώς, όμως, η κακοδαιμονία που μαστίζει τον τομέα έχει τις ρίζες της στο παρελθόν επειδή δεν θέλαμε να βάλουμε το μαχαίρι στο κόκκαλο. Χρειαζόμαστε διαρθρωτικές αλλαγές, άλλη νοοτροπία. Προφανώς αυτό δεν μπορεί να γίνει μέσα στους δύο επόμενους μήνες. Ομως, αν δεν το ξεκινήσουμε τώρα, δεν θα γίνει ποτέ.
- Δεν θέλουμε γκέτο τουριστών
– Την ώρα που τα λέμε όλα αυτά, όμως, «η Τουρκία είναι έτοιμη και μας περιμένει», όπως γράφουν οι αφίσες του Τουρκικού Οργανισμού Τουρισμού.
– Είναι λάθος μας να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με την Τουρκία και την Αίγυπτο. Είναι φθηνές χώρες με τεράστια ξενοδοχεία. Εχουν δημιουργήσει μικρά γκέτο για τουρίστες οι οποίοι κυκλοφορούν μόνο εκεί, δεν ξοδεύουν καθόλου χρήματα, δεν ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό. Δεν είναι αυτά τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα. Εμείς επιδιώκουμε όσοι έρχονται εδώ να ζουν μια ολοκληρωμένη εμπειρία που δεν θα έχει να κάνει μόνο με ήλιο, θάλασσα και λίγη ιστορία. Να μην περιορίζεται η τουριστική σεζόν μόνο το καλοκαίρι, να αναπτυχθούν άλλες μορφές τουρισμού, που έχουν το δικό τους κοινό. Οι Κινέζοι λ. χ. θέλουν να παντρεύονται στο Αιγαίο και να κάνουν τον μήνα του μέλιτος στα νησιά σε περιόδους που δεν έχει πολλή ζέστη. Ολα αυτά υπάρχουν ως «προϊόντα», αλλά δεν έχουν αναδειχθεί όσο θα έπρεπε. Μόνο αυτό θα μας σώσει και δεν μιλάω για την ύφεση, αλλά σε βάθος χρόνου.
– Δεν ακούγονται ρομαντικά όλα αυτά όταν αυτό που προβάλλει η χώρα μας στο εξωτερικό είναι η κλειστή Ακρόπολη με τα πανό και η απαγόρευση της πρόσβασης των επισκεπτών στο κρουαζιερόπλοιο από τα μέλη του ΠΑΜΕ;
– Το ΠΑΜΕ έχει χάσει οποιοδήποτε κοινωνικό έρεισμα. Οι πολίτες εξοργίζονται με αυτές τις πράξεις, δεν τις επικροτούν.
– Η ζημιά, όμως, γίνεται και μας κοστίζει εκατομμύρια ευρώ.
– Μόνο η κοινωνική αποδοκιμασία μπορεί να βάλει τέλος σε τέτοιες συμπεριφορές. Τι να κάνουμε, δηλαδή; Να βγαίνουμε με τα κλομπ να δέρνουμε όσους έχουν τέτοιες πρωτοβουλίες; Να κάνουμε την Ελλάδα Ταϊλάνδη; Για τα πολύ σκληρά μέτρα που πήρε η κυβέρνηση, είναι μικρή η ανταπόκριση που βρίσκουν στον κόσμο αυτοί με την ακραία συμπεριφορά. Οι πολίτες έχουν συναίσθηση της κατάστασης.
– Στους ξένους, πάντως, μένει η κακή εικόνα…
– Η Ελλάδα, όμως, δεν είναι μόνο αυτή η σκηνή που διαδηλωτές πολιορκούν τη Βουλή. Να, τώρα είμαστε στο Γκάζι, μια ωραία ανοιξιάτικη ημέρα, που ένας τουρίστας θα μπορούσε να κάνει μια υπέροχη βόλτα.
– Ξέρετε πόσο έχει αυξηθεί η εγκληματικότητα στο Γκάζι; Δεν θα είναι και τόσο ευχάριστη εμπειρία για τον τουρίστα να του κλέψουν την τσάντα.
– Οντως έχει αυξηθεί η εγκληματικότητα, αλλά ο κ. Χρυσοχοΐδης κάνει τα πάντα για να περιοριστεί το φαινόμενο. Αν εμείς, πάντως, δεν βγάλουμε μια θετική εικόνα της χώρας προς τα έξω, μην περιμένετε να το κάνουν οι ξένοι.
- Είναι ντροπή να βρίσκουν οι ξένοι κλειστά τα μουσεία
– Οι επικριτές σας υποστηρίζουν ότι στους κρίσιμους τομείς που ελέγχετε, υπάρχει δυστοκία αποφάσεων και ολιγωρία πράξεων. Το υπουργείο και τα μουσεία λ. χ. υπολειτουργούσαν από έλλειψη προσωπικού. Ερχονταν τουρίστες και τα έβρισκαν κλειστά.
– Πήραμε τη γενναία απόφαση τον χειμώνα να βάλουμε μια τάξη στον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι προσλήψεις. Είναι ντροπή να βρίσκουν οι ξένοι κλειστά τα μουσεία ή τους αρχαιολογικούς χώρους. Εξίσου ντροπή είναι να λειτουργούν και ο φύλακας, που είναι και μπατζανάκης κάποιου άλλου μέλους του προσωπικού, να κοιμάται στην καρέκλα. Η διαδικασία έπρεπε να γίνει σωστά. Εχουμε ακόμη περιθώρια βελτίωσης. Τώρα μπήκαν τα θερινά ωράρια των μουσείων. Το ΚΑΣ δουλεύει πιο αποδοτικά, ξεμπλοκάροντας υποθέσεις που ήταν κολλημένες για χρόνια.
– Οι Τούρκοι ενοικιάζουν επιλεκτικά κάποια από τα μνημεία τους για ιδιωτικές χρήσεις, λ. χ. γεύματα στη Βιβλιοθήκη της Εφέσου, εξασφαλίζοντας μεγάλα ποσά για τη συντήρησή τους. Υπάρχει περίπτωση να το δούμε αυτό τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα;
– Υπάρχει αυτή η πολιτική στην Ελλάδα, αλλά προσεκτικά και με διαφορετικό πνεύμα. Το Μουσείο Ακρόπολης, το Μουσείο Μπενάκη, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης κάνουν κάποιες δράσεις. Τα βήματα είναι μικρά και αποδοτικά.
– Γιατί το εστιατόριο του Μουσείου της Ακρόπολης δεν μένει ανοιχτό τα βράδια;
– Χρειάζεται σχεδιασμός για τη σωστή φύλαξη και είναι μια απόφαση που κοστίζει πολλά χρήματα τώρα. Θα γίνουμε σιγά σιγά πιο ευέλικτοι σε ό, τι αφορά τη σύζευξη πολιτισμού – τουρισμού.
– Μιλάτε συχνά για την αξιοποίηση νέων ταλαντούχων και δημιουργικών Ελλήνων ως στοίχημα πολιτιστικής ανάπτυξης. Ομως, σήμερα παρατηρείται κύμα φυγής επιστημόνων και άξιων νέων επαγγελματιών από τη χώρα. Μπορούμε να τους κρατήσουμε;
– Αν δεν κρατήσουμε τους άξιους ανθρώπους 20 – 35 ετών, θα έχουμε τεράστιο τίμημα στο μέλλον. Η παραμονή ή η φυγή τους είναι ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, όσο η διευθέτηση των οικονομικών μας θεμάτων. Εχουμε τρομερούς αρχιτέκτονες, ντιζάινερ, σεφ, προγραμματιστές. Δυστυχώς, τους έχουμε αποκλείσει και για να τους βάλουμε στο σύστημα, χρειάζονται πολλά: από την αλλαγή των νόμων για τη νέα επιχειρηματικότητα μέχρι τη μεταμόρφωση της αγοράς εργασίας.
– Εσείς, αν ήσαστε 30 ετών, θα μένατε ή θα φεύγατε;
– Καλή ερώτηση. Οταν ήμουν 35 ετών, ετοιμάζαμε τους Ολυμπιακούς και αυτός ο ενθουσιασμός που ένιωσα τότε μου έδωσε και μου δίνει κουράγιο να ζω εδώ. Πρέπει να το παλέψουμε.
– Η έλλειψη χρημάτων δεν σας αφήνει να κάνετε πολλά πράγματα για τον πολιτισμό. Πώς το αντιπαρέρχεστε;
– Η εμπειρία μου στο ΥΠΠΟΤ μου έδειξε ότι αν καταπολεμήσουμε την κακοδιαχείριση και την έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στους δεκάδες φορείς, μπορούμε να κάνουμε μικρά θαύματα. Οταν λειτουργούν λάθος τα πράγματα, τα χρήματα εξανεμίζονται. Πρέπει να φτιάξουμε τη βάση.
– Είσαστε αισιόδοξος ότι έχουμε νέα όπλα να καταπολεμήσουμε την αρχαιοκαπηλία; Η Ιταλία και η Αίγυπτος έχουν κάνει περισσότερα βήματα.
– Εχουμε πιο αποτελεσματική συνεργασία με την αστυνομία, όπως φάνηκε και στην υπόθεση των Κούρων. Οι Ιταλοί είναι πρωτοπόροι και μας βοηθούν στην τεχνογνωσία. Η Αίγυπτος ζητάει πίσω ορισμένα αντικείμενα, αλλά η υπόθεση δεν έχει κοινά με τη διεκδίκηση των Μαρμάρων.
– Με την κρίση που πλήττει την Ελλάδα, έχουμε τελικά ελπίδες να τα δούμε να επιστρέφουν;
– Είναι ευκαιρία η περίοδος αυτή γιατί κάνουμε δουλειά, ενώ οι προβολείς δεν είναι στραμμένοι σε αυτό το θέμα. Δεν χρειάζονται πάντα κορώνες και τρομερή δημοσιότητα για να προχωράς.
1966 Γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι δισεγγονός του γιατρού και ακαδημαϊκού Μαρίνου Γερουλάνου. Από την πλευρά της μητέρας του, κατάγεται από την οικογένεια Μπενάκη.
1994 Απέκτησε μεταπτυχιακούς τίτλους από το τμήμα Δημόσιας Διοίκησης του Harvard και από το τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του MIT. Πρώτα είχε σπουδάσει Ιστορία στο Williams College. Εως το 1998 εργάστηκε στα Ιχθυοτροφεία Κεφαλονιάς ως οικονομικός διευθυντής.
1999 Μπήκε στην πολιτική και διατέλεσε ειδικός συνεργάτης τού τότε υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Παπανδρέου. Λίγα χρόνια αργότερα έγινε γενικός γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού
2006 Τον Ιανουάριο ανέλαβε διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του προέδρου του ΠΑΣΟΚ έως το 8ο Συνέδριο.
2009 Ανέλαβε το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού.
Ο υπουργός Πολιτισμού επέλεξε τις «Σαρδέλες» της οδού Περσεφόνης στο Γκάζι, από τις πιο επιτυχημένες νεοταβέρνες που άνοιξαν τον δρόμο στη γαστρονομική αναγέννηση της γειτονιάς. Περιμένοντας τον κ. Γερουλάνο, που καθυστέρησε λόγω πορείας, πήραμε μια σαλάτα βραστών λαχανικών, χταποδάκι ξιδάτο και καραβιδάκια. Η κουβέντα δεν μας άφησε να παραγγείλουμε κι άλλα πιάτα ούτε εμείς ούτε ο κ. Γερουλάνος και μείναμε στα λιγοστά μεζεδάκια. Εδειξε, πάντως, φίλος του ψαριού – η οικογένειά του έχει, άλλωστε, ιχθυοκαλλιέργειες στην Κεφαλονιά- και δέχθηκε ευγενικά να πιει ένα μικρό ποτηράκι τσίπουρο, με την ευχή να έχουμε καλό καλοκαίρι και να μας έρθουν τουρίστες. Το μίνιμαλ γεύμα κόστισε 37 ευρώ.
Εφημερίδα «Μποφόρ Σκύρου»
Πολιτισμός 