Βατοπεδίου … οικόπεδο και ο Ραμνούς

Η τσιμεντοποίηση απειλεί το σημαντικότατο αρχαιολογικό χώρο του Ραμνούντα – ένας από τους ελάχιστους εναπομείναντες αλώβητους φυσικούς χώρους της Αττικής – επισημαίνεται σε άρθρο του γενικού γραμματέα της Αρχαιολογικής Εταιρείας, Βασίλη Πετράκου, στο περιοδικό «Ο Μέντωρ».Προϊστάμενος της Β` Εφορείας Προϊστορικών – Κλασικών Αρχαιοτήτων επί πολλά χρόνια και ανασκαφέας αυτού του αρχαίου δήμου, κοντά στον Μαραθώνα, ο Β. Πετράκος σημειώνει πως μαθαίνοντας από τον Τύπο ότι η Μονή Βατοπεδίου έγινε «ιδιοκτήτης του αρχαιολογικού χώρου του Ραμνούντος», αποτάθηκε στο ΥΠΠΟ για να πληροφορηθεί τι συμβαίνει. Η απάντηση ήταν ότι στις «ανταλλαγείσες εκτάσεις» του Δημοσίου και της Μονής (για τη λίμνη Βιστονίδος) «περιλαμβάνονται τμήματα συνολικού εμβαδού 968 περίπου στρεμμάτων, τα οποία ευρίσκονται στο νότιο τμήμα της Ζώνης Α`, αδόμητης, απολύτου προστασίας του αρχαιολογικού χώρου του Ραμνούντος. Στο συμβόλαιο, οι ανταλλαγείσες εκτάσεις χαρακτηρίζονται άρτιες και οικοδομήσιμες»!

Ο Β. Πετράκος σχολιάζει πως ακριβώς η τελευταία φράση αποτελεί το λόγο της ανταλλαγής: «Προσφέρονται 968 στρέμματα γης, έκτασης όσης μιας μικρής πόλης, παρθένου τοπίου, δασωμένου, φυσικού, χωρίς επεμβάσεις, που έχει χαρακτηριστεί ως ζώνη Α`, αδόμητη και απολύτου προστασίας των αρχαίων του δήμου του Ραμνούντος, του μόνου αρχαιολογικού χώρου της Αττικής που σώζει ακόμη το περιβάλλον φυσικό τοπίο, για οικοδόμηση». Προσθέτει ότι «η μυστική παραχώρηση αρχαιολογικών χώρων για εκμετάλλευση από οικοδομικές εταιρείες με τη μεσολάβηση της Μονής Βατοπεδίου δεν οφείλεται σε πλάνη» και παραθέτει αποσπάσματα σχετικών συμβολαίων, στα οποία αναφέρεται σαφώς ο αρχαιολογικός χαρακτήρας του χώρου.

Στο άρθρο επισημαίνεται και η απόπειρα λατομικής εκμετάλλευσης εντός του χώρου, το 1993, επί υπουργού Πολιτισμού, Ντόρας Μπακογιάννη, απειλή που αποσοβήθηκε μετά από προσφυγή στο ΣτΕ.

Θυμίζουμε ότι από το Σεπτέμβρη του 2008, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων δημοσίως κατήγγειλε ότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία μαθαίνει για τις δημόσιες εκτάσεις που χαρίζονται στη Μονή Βατοπεδίου (μεταξύ αυτών και κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι)… από την τηλεόραση και επισήμανε ότι το ΥΠΠΟ ήταν ενημερωμένο για τις ανησυχίες της αρχαιολογικής κοινότητας, και από τον ΣΕΑ και από τις υπηρεσίες του, αλλά ουδέποτε ασχολήθηκε με το θέμα… [ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Σάββατο 25 Απρίλη 2009]

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

18/10/2008

— «Αναρμόδιο» για παραχωρήσεις αρχαιολογικών χώρων!!!

24/9/2008

— Προκαλεί την κοινή λογική

23/9/2008

— Η Μονή Βατοπεδίου … «καταπίνει» αρχαιολογικούς χώρους

21/12/1999

— Ακαδημαϊκός ο Β. Χ. Πετράκος

12/9/1997

— Ψάχνοντας… την ανάδειξη

 

Ο Ραμνούς και το σκάνδαλο

• «Η μυστική παραχώρηση αρχαιολογικών χώρων για εκμετάλλευση από οικοδομικές εταιρείες με τη μεσολάβηση της Mονής Βατοπεδίου δεν οφείλεται σε πλάνη» δηλώνει ο ακαδημαϊκός και γ.γ. της Αρχαιολογικής Εταιρείας Βασίλειος Πετράκος, καταγγέλλοντας την ανταλλαγή 968 στρεμμάτων στον αρχαιολογικό χώρο του Ραμνούντα.

• Ραμνούντας: κινδυνεύει από μια… ανταλλαγή
• Ο αρχαιολόγος Βασ. Πετράκος καταγγέλλει τη μονή Βατοπεδίου
• Γιωτα Συκκα, Η Καθημερινή, Tετάρτη, 15 Aπριλίου 2009

• ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ

Το θέμα της ανταλλαγής εκτάσεων ανάμεσα στο ελληνικό δημόσιο και τη Μονή Βατοπεδίου επαναφέρει ο ακαδημαϊκός – αρχαιολόγος Βασίλειος Πετράκος, καταγγέλλοντας ότι απαξιώνεται το έργο αρχαιολόγων, εφόρων και βέβαια ο κόπος της Αρχαιολογικής Εταιρείας που αποκάλυψε και διέσωσε από το 1880 τα αρχαία του Ραμνούντα.

Ο ανασκαφέας, μελετητής των ερειπίων του δήμου Ραμνούντα και γεν. γραμματέας της Αρχαιολογικής Εταιρείας, καταγγέλλει τη μονή Βατοπεδίου για ανταλλαγή, με σκοπό την οικοδόμηση, μιας έκτασης 968 στρεμμάτων. «Οσης μιας μικρής πόλης», παρθένου τοπίου, δασωμένου, φυσικού, χωρίς επεμβάσεις, που έχει χαρακτηριστεί ζώνη Α, αδόμητη και απολύτου προστασίας των αρχαίων του δήμου του Ραμνούντος.

Σε κείμενό του στον «Μέντορα» (δελτίο της Αρχαιολογικής Εταιρείας) υπογραμμίζει ότι πρόκειται για τον μόνο αρχαιολογικό χώρο της Αττικής που σώζει ακόμη το περιβάλλον φυσικό τοπίο, ότι η μονή «ανταλλάσσει την έκταση αυτή με το νερό για να μεταβάλει τα 968 στρέμματα σε πολυτελή οικισμό και όχι για να τα χρησιμοποιήσει ως βοσκή προβάτων και κατσικιών όπως γίνεται έως σήμερα».

Παρακινούμενος από δημοσίευμα της «Καθημερινής» (14/9/2008), στο οποίο η μονή φαίνεται να είναι ιδιοκτήτης τεράστιας έκτασης στον Ραμνούντα, σημειώνει ότι απευθύνθηκε στην αρμόδια διεύθυνση του ΥΠΠΟ αλλά την απάντηση έδωσε τελικά η Β΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Σημειώνει πως η μυστική παραχώρηση αρχαιολογικών χώρων για εκμετάλλευση από οικοδομικές εταιρείες με τη μεσολάβηση της Μονής Βατοπεδίου «δεν οφείλεται σε πλάνη». Την γνώριζε, συνεχίζει, «η συμβολαιογράφος που συνέταξε τα συμβόλαια ανταλλαγής κ. Αικατερίνη Διονυσίου Πελέκη, άρα και ο σύζυγός της υπουργός Πολιτισμού Γεώργιος Βουλγαράκης». Παραθέτει αποσπάσματα του υπ αριθμ. 3191/17 Ιουλίου 2008 συμβολαίου, σημειώνει πως υπάρχει πλήθος συμβολαίων και εκφράζει την ευχή να πραγματοποιηθεί η ανάκληση της ανταλλαγής και τα αρχαία να μην «πληγούν από το αδηφάγο μοναστήρι».

Ο κ. Πετράκος που αφιέρωσε 30 χρόνια στη μελέτη και δημοσίευση των αρχαίων του Ραμνούντα, αναφέρεται και στην παλιότερη «περιπέτεια», όταν υπουργός Πολιτισμού ήταν η Ντόρα Μπακογιάννη (1993). Θυμίζει τη γνωμάτευση του ΚΑΣ παρά την αντίθετη εισήγησή του (ως αρμόδιου Εφόρου Αρχαιοτήτων Αττικής), για τη λειτουργία νέου λατομείου μέσα στον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο αλλά και την πράξη του να προσβάλει την απόφαση της υπουργού και προϊσταμένης του στο ΣτΕ.

Η απόφαση της υπουργού ακυρώθηκε, εκείνος δικαιώθηκε, αλλά σύμφωνα με το ΦΕΚ 146/Β/3.3.1994 προκύπτει «ότι στις ανταλλαγείσες εκτάσεις» του Δημοσίου με το νερό της λίμνης Βιστωνίδας «περιλαμβάνονται τμήματα συνολικού εμβαδού 968 στρεμμάτων» στον Ραμνούντα.

Ο κ. Β. Πετράκος υποστηρίζει ότι δεν είναι η μοναδική περίπτωση πλάνης. «Σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο του 2002, δεν προβλέπεται η δυνατότητα στο ΥΠΠΟ ακύρωσης δικαιοπραξίας που αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς χώρου που είναι αρχαιολογικός ή ιστορικός». Οταν οι πολιτικοί προϊστάμενοι της Υπηρεσίας δεν δέχονται τις εισηγήσεις εκείνων που νοιάζονται για τα αρχαία και τον τόπο, τότε και η Υπηρεσία βλάπτεται και φθίνει». Αυτή τη φθορά καταγγέλλει κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιστημονικές φωνές που πνίγονται και τα αρχαία που θυσιάζονται.