RSS

Category Archives: Κριαράς Εμμανουήλ

Η πολιτική «δικαίωση» του πολιτισμού

  • Δύο διακεκριμένοι άνθρωποι του πνεύματος, η Αννα Καφέτση και ο Εμμανουήλ Κριαράς, είναι υποψήφιοι βουλευτές

ΕURΟΚΙΝΙSSΙ/ΒΕΡΒΕΡΙΔΗΣ

Η διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Αννα Καφέτση  είναι υποψήφια στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠαΣοΚ, μία θέση πάνω από την τιμητική τελευταία του κορυφαίου φιλολόγου Εμμανουήλ Κριαρά, ο οποίος στα 103 χρόνια του παραμένει ακμαίος και δημιουργικός

ΤΟ ΒΗΜΑ, Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου 2009

«Είμαι παρούσα σε κάτιπου είναι πολύ κοντά στο προσωπικό μου “πιστεύω”, δηλαδή την ελπίδα για μιαν άλλη διάσταση στην πολιτική και στην κοινωνία. Μια υπέρβαση και μια νέα αρχή». Αυτά λέει η κυρία Αννα Καφέτση, διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και εδώ και λίγες ημέρες υποψήφια βουλευτής στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠαΣοΚ, μία θέση πάνω από την τιμητική τελευταία του Εμμανουήλ Κριαρά. Αγωνίστρια στην προσωπική και στην επαγγελματική της ζωή, η κυρία Καφέτση έχει συνδέσει τα τελευταία χρόνια το όνομά της με τη δημιουργία του ΕΜΣΤ, το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2000, ενώ αναμένεται και η ολοκλήρωση της μόνιμης στέγης του μουσείου στο κτίριο Φιξ.

Η κυρία Καφέτση έχει σπουδάσει Φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Αισθητική και στην Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Παρίσι- Ι), απ΄ όπου έλαβε το διδακτορικό της. Εργάστηκε επί δεκαεπτά χρόνια στην Εθνική Πινακοθήκη ως επιμελήτρια, υπεύθυνη των Συλλογών του 20ού αιώνα. Εξειδικεύθηκε στη Μουσειολογία στο Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Κέντρο «Ζορζ Πομπιντού» στο Παρίσι και δίδαξε Ιστορία και Θεωρία της Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα της Σχολής Αρχιτεκτόνων στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Τ η δεκαετία του 1980 υπήρξε μέλος της συντακτικής ομάδας του θεωρητικού περιοδικού λογοτεχνίας και τέχνης «Σπείρα». Από τις θέσεις της, αρχικώς στην Εθνική Πινακοθήκη και ακολούθως στο ΕΜΣΤ, επιμελήθηκε μεγάλες εκθέσεις μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης (Μεταμορφώσεις του Μοντέρνου- Η ελληνική εμπειρία, 1992, Ρωσική Πρωτοπορία- Η Συλλογή Γ. Κωστάκη, 1995, Τσεν Ζεν- Μεταφορές του σώματος, 2002, Σύνοψις 1, 2, 3, Διαπολιτισμοί 2004, Βιντεογραφίες- Οι πρώτες δεκαετίες, 2005, Ο Μεγάλος Περίπατος, 2006). Εχει δημοσιεύσει εξάλλου μονογραφίες, άρθρα και μελέτες σχετικά με τη σύγχρονη τέχνη και θεωρία.

«Μουσεία χωρίς κοινό δεν υπάρχουν, αλλά και μουσεία χωρίς συλλογές δεν υπάρχουν» πιστεύει η κυρία Καφέτση. Γι΄ αυτό και στοχεύει στην ανάπτυξη του ΕΜΣΤ ως πυρήνα έργων τέχνης ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, με πρωτοποριακές τάσεις και κριτικές αναζητήσεις του παρόντος αλλά και του πρόσφατου παρελθόντος, δηλαδή ως το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. «Στόχος μας είναι να προσφέρουμε σε όλους τους επισκέπτες του μουσείου, το οποίο παραμένει ένας κατεξοχήν δημοκρατικός θεσμός, την “άλλη” διάσταση, που στις ημέρες μας δεν νοείται έξω από διαπολιτισμικά και οικουμενικά σχήματα» τονίζει η ίδια.

  • Η προοδευτική διανόηση χρόνια δεν κοιτά

Στις 8 Απριλίου ο Εμμανουήλ Κριαράς συμπλήρωσε 103 χρόνια ζωής. Την περασμένη εβδομάδα το ΠαΣοΚ τον περιέλαβε στη λίστα των υποψηφίων στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Στην τελευταία και τιμητική θέση. Ωστόσο η πρωτοβουλία, που είχε μεγάλη συμβολική σημασία, είναι από εκείνες που σπανίζουν στην πολιτική μας ζωή. Δεν τιμά μόνο το τεράστιο επιστημονικό έργο του ανδρός αλλά και την αντοχή του, το πάθος για δημιουργία, την κατάφασή του στη ζωή.

Το διδακτικό και επιστημονικό έργο του Κριαρά είναι τεράστιο. Ξεχωρίζει βέβαια το μνημειώδες «Λεξικό της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας 1100- 1669», έργο ζωής άξιο να παραβληθεί με τα σημαντικότερα δημιουργήματα της φιλολογικής επιστήμης όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Ως το 1997 είχαν εκδοθεί δεκατέσσερις τόμοι με δική του επιστασία και επιμέλεια. Αλλοι δύο κυκλοφόρησαν αργότερα, όταν πλέον ο καθηγητής Κριαράς παρέδωσε το λεξικογραφικό αρχείο του στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη.

Ο Εμμανουήλ Κριαράς αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1929, αλλά υπήρξε σε όλη του τη ζωή δημοτικιστής, μελετητής του Ψυχάρη και από τους βαθύτερους γνώστες του γλωσσικού προβλήματος στη χώρα μας. Με μεταπτυχιακές σπουδές στο Μόναχο (1930) και στο Παρίσι (1938-1939) αναδείχθηκε και σε σημαντικό μελετητή των ζητημάτων Συγκριτικής Γραμματολογίας.

Το διδακτορικό του δίπλωμα το πήρε το 1938 από το Πανεπιστήμιο Αθηνών για τη διατριβή του που έφερε τον τίτλο «Μελετήματα περί τας πηγάς του Ερωτοκρίτου». Από το 1930 ως το 1950 εργάστηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, στην αρχή ως συνεργάτης και από το 1939 ως διευθυντής.

Το 1950 εξελέγη τακτικός καθηγητής της Μεσαιωνικής Ελληνικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, όπου δίδαξε ως το 1968, όταν τον απέλυσε το δικτατορικό καθεστώς των συνταγματαρχών λόγω των δημοκρατικών του πεποιθήσεων.

Ο Εμμανουήλ Κριαράς συμμετείχε ενεργά στη γλωσσική μεταρρύθμιση του 1976 και στην καθιέρωση του μονοτονικού συστήματος το 1982 (Ν. 1228/1982). Υπήρξε μάλιστα πρόεδρος της σχετικής επιτροπής που συστήθηκε το 1981. Σήμερα παραμένει ακμαίος και δημιουργικός, παράδειγμα λαμπρού επιστήμονα και προοδευτικού διανοουμένου.